190. rocznica śmierci Rajnolda Suchodolskiego (8 IX 1831)

Dziś mija 190. rocznica śmierci od ran Rajnolda Suchodolskiego, polskiego poety, autora pieśni patriotycznych, m.in. „Śpiewu” („Mazurka 3 maja”), twórcy t. zw. moskalików.

Rajnold Suchodolski urodził się w 1804 roku. Był młodszym bratem znanego malarza Januarego Suchodolskiego (1797-1875). Uczył się w gimnazjum (szkole średniej) w Świsłoczy (obecnie na Białorusi, niedaleko granicy z Polską). Należał do działającego wśród uczniów tej placówki Towarzystwa Zorzan, powiązanego z filomatami.

Suchodolski zyskał pewien rozgłos jako współpracownik „Pamiętnika dla Płci Pięknej”, w którym zamieścił w 1830 roku „Skon wodza Kleftów”, utwór o wyraźnej wymowie patriotycznej. Później był autorem jeszcze innych wierszy patriotycznych, publikowanych w prasie (po wybuchu powstania listopadowego), ulotkach, zbiorze Ulubione pieśni. Można wśród nich wymienić takie utwory jak „Śpiew rewolucyjny” (zaczynający się od słów „Dalej bracia, do bułata...”), „Polonez” (zaczynający się od słów „Patrz, Kościuszko, na nas z nieba...”), „Marsz na cześć obrońców ojczyzny (zaczynający się od słów „Krew nam polska w żyłach krąży...”), „Biała chorągiewka” (zaczynająca się od słów „Warszawianka dla kochanka szyła białą chorągiewkę...”) czy Śpiew (zwany też „Mazurkiem 3 maja” zaczynający się od słów „Witaj, majowa jutrzenko...”).

Suchodolski swój patriotyzm wyrażał nie tylko piórem. W czasie powstania listopadowego został członkiem Towarzystwa Patriotycznego, potem zaś wziął udział w zrywie. Zmarł od ran poniesionych w trakcie obrony Warszawy 8 IX 1831 roku.

Przedwczesna śmierć mogła mieć wpływ na to, że został zapomniany. Z napisanych przez niego utworów do dziś znany jest Śpiew (Mazurek 3 maja), przypominany podczas święta 3 maja.

Oprócz tego jedna ze zwrotek Poloneza Kościuszki zyskała popularność... jako samodzielny utwór.

Co więcej, zapoczątkowała... odrębny gatunek literacki! Gatunek ów zwie się moskalikiem. Wiersze do niego zaliczane są utworami krótkimi, dowcipnymi, mającymi cztery wersy, osiem zgłosek w wersie oraz układ rymów A-B-A-B oraz stanowią on parafrazę niniejszego fragmentu Poloneza Kościuszki:

Kto powiedział, że Moskale

Są to bracia dla Lechitów,

Temu pierwszy w łeb wypalę

Przed kościołem karmelitów.

-----------

Na koniec zamieszczam jeszcze nagranie wykonania „Mazurka 3 maja”:

https://www.youtube.com/watch?v=Ho3TXIgupAg

(Szczepan Korulczyk)