Zamknij

400. rocznica urodzin ks. Stanisława Solskiego (21 IX 1622)

06:02, 21.09.2022 .

Dziś mija okrągła, 400. rocznica urodzin ks. Stanisława Solskiego – duchownego, matematyka, inżyniera, architekta i teoretyka architektury, jednego z pionierów polskiej myśli technicznej.

Stanisław Solski urodził się 21 IX 1622 roku w Kaliszu. Kształcił się w szkołach prowadzonych przez jezuitów, po czym sam w 1644 roku wstąpił do tego zakonu. Przez pewien czas nauczał w kolegium jezuickim w Krośnie.

Solski chciał być misjonarzem w Indiach. Zakon wysłał go zamiast tego do Turcji (w 1654 r.). Dotarł tam, towarzysząc polskiemu poselstwu kierowanemu przez starostę jaworowskiego Jana Sobieskiego, przyszłego króla. Był to początek ich znajomości. W stolicy imperium osmańskiego, Stambule (Konstantynopolu), Solski spędził 7 lat. Pełnił tam posługę jako kaznodzieja i spowiednik chrześcijańskich jeńców, którzy dostali się do niewoli tureckiej. Wrócił do Polski w 1661 r., przyprowadzając wykupionych z niewoli jeńców. Zaraz po powrocie zaprezentował w Warszawie skonstruowaną przez siebie hydrauliczną maszynę, która miała rzekomo być perpetum mobile (maszyną wiecznego ruchu). Dopiero z czasem nauka doszła do tego, że nie da się czegoś takiego stworzyć.

W 1667 r. zakon skierował Solskiego do Lwowa. Tam odnowił znajomość z Sobieskim, wtedy już hetmanem. Został jego kapelanem. Z tej racji towarzyszył Sobieskiemu w jego rezydencjach i obozach wojskowych. Spowiadał też jego żonę Marię Kazimierę ("Marysieńkę").

W 1670 r. został przez zakonnych przełożonych przeniesiony do Krakowa. Mieszkał przy tamtejszym kolegium jezuickim. Od tego czasu poświęcał więcej czasu na pracę naukową. W latach 1683-1686 wydawał kolejne 3 tomy (dedykowanego Janowi Sobieskiemu, już wówczas będącemu królem) wielkiego dzieła "Geometra polski" (pełny tytuł: "Geometra polski, to jest nauka rysowania, podziału, przemieniania i rozmieniania i rozmierzania linij, angułów, figur i brył pełnych"). Był to wykład geometrii teoretycznej i praktycznej oraz podręcznik sztuki mierniczej. Zawarł w nim też traktat na temat zegarów słonecznych. Książka ta uważana jest za pierwszy polski podręcznik geodezji, z którego korzystało potem kilka pokoleń geodetów.

W 1690 roku ukazała się kolejna obszerna (podobnie jak poprzednia składająca się z 3 tomów) praca Solskiego – "Architekt polski" (pełny tytuł: " Architekt polski, to jest nauka ulżenia wszelkich ciężarów, używania potrzebnych machin ziemnych i wodnych, stawiania ozdobnych kościołów małym kosztem"). Został tam przedstawiony wykład o zasadzie działania i budowie maszyn prostych, informacje o budowie młynów, kieratów, wiatraków i innych urządzeń wykorzystujących koła zębate, a także informacje z zakresu hydromechaniki (działu mechaniki zajmującego się oddziaływaniem cieczy na ciała stałe). Pośród tych ostatnich były m. in. wskazówki dotyczące budowy wodociągów.

Po opublikowaniu tych dwóch prac Stanisław Solski zyskał powszechny szacunek. Nazywano go "generalnym całej Polski architektem". Warto jednak zaznaczyć, że wtedy słowo "architekt" było zbliżone do dzisiejszego słowa "inżyniera". Gwoli ścisłości należy zaznaczyć, że ksiądz Solski zajmował też architekturą w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, projektując i nadzorując budowy, m. in. przebudowę jezuickiego kościoła św. Barbary i budowę klasztoru wizytek.

Solski tworzył również dzieła o charakterze religijnym, jak na przykład wydana w 1671 roku "Nauka o częstym używaniu Najświętszego Sakramentu" czy opublikowane w 1676 roku "Rozmyślania codzienne na cały rok".

Stanisław Solski zmarł 9 VIII 1701 roku w Krakowie. Pochowany został w podziemiach wspomnianego wcześniej krakowskiego kościoła p. w. Piotra i Pawła.

Był jednym z pionierów polskiej myśli technicznej. Dziś jest praktycznie zapomniany.

(.)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%