180. rocznica urodzin Walerego Przyborowskiego (27 XI 1845)

Dziś mija 180. rocznica urodzin Walerego Przyborowskiego – polskiego pisarza, autora popularnych powieści historycznych dla młodzieży, a także dziennikarza i historyka.

Walery Przyborowski urodził się 27 XI 1845 roku w Domaszowicach (obecnie woj. świętokrzyskie, pow. kielecki). W 1863 r. walczył w powstaniu styczniowym. Z tego powodu był przez pewien czas więziony.

Po odzyskaniu wolności w latach 1865-1869 studiował na wydziale filologiczno-historycznym Szkoły Głównej w Warszawie. Od 1868 r. współpracował z "Przeglądem Tygodniowym", a potem z "Kurierem Codziennym". W latach 1885-1886 redagował czasopismo "Chwila". W 1900 r. został nauczycielem w gimnazjum w Radomiu.

Przyborowski jest autorem kilku publikacji historycznych: popularnonaukowej książki dla młodzieży "Dziejów Polski do roku 1772" (1879) oraz prac odnoszących się do powstania styczniowego oraz okresu poprzedzającego jego wybuch: pięciotomowej "Historii dwóch lat 1861-1862" (1892-1896) oraz czterotomowych "Ostatnich chwil powstania styczniowego" (1887-1888).

Jako pisarz zadebiutował już w 1869 r. powieścią "Hinda", ale nie wzbudziła ona większego zainteresowania, podobnie jak następne powieści z wczesnego etapu jego twórczości. Były to romanse i powieści obyczajowe pisane w duchu pozytywizmu, a także utwory uważane za pierwsze polskie kryminały. Jednakże przede wszystkim Walery Przyborowski jest znany z powieści historycznych przeznaczonych dla młodego czytelnika. Ich akcja działa się w różnych czasach, od czasów legendarnych aż po powstanie styczniowe. Promowały patriotyzm, ofiarność i męstwo. Zdobyły dość dużą popularność. Najczęściej wznawianymi były: "Bitwa pod Raszynem" (1881), "Namioty wezyra" (1889), "Szwoleżer Stach" (1900), "Szwedzi w Warszawie" (1901), "San Domingo" (1902), "Noc styczniowa" (1903), "Rycerz bez skazy i trwogi" (1913). Powieść "Szwedzi w Warszawie" została w 1991 r. zekranizowana.

Walery Przyborowski zmarł 13 III 1913 roku w Warszawie. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.