"Tropem przeszłości" jest to projekt humanistów II LO Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Pawła II w Radzyniu Podlaskim realizowany w ramach Akademii Witolda Pileckiego (Instytut Pileckiego). Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest odwaga cywilna.

Amelia Chlebiej, Magdalena Kozieł, Hubert Marzec, Dominika Wachulik wraz z liderką grupy Adrianną Szydłowską przygotowali projekt "Tropem przeszłości"  dotyczący grupy Powstańczych Oddziałów Specjalnych "Jerzyki", która powstała w Szkole Rzemieślniczej i działała na terenie Radzynia Podlaskiego i powiatu w okresie okupacji w latach 1942-1944. Działalność "Jerzyków" zaczęła się od kolportażu nielegalnej prasy ("Reduta") i drukowania ulotek. Głównym celem organizacji (prócz zadań sabotażowo-dywersyjnych) było przygotowywanie działaczy do udziału w akcji "Burza".

Szkoła Rzemieślnicza dała początek Szkole Zawodowej i Technikum Mechanicznemu ZSP w Radzyniu Podlaskim.Grupa projektowa pod opieką Jolanty Bilskiej przeszła pomyślnie etap rekrutacji i przygotowywała się do realizacji zadań już w okresie wakacji. Uczniowie wzięli udział w szkole letniej dla młodzieży w dniach 22.08.-28.08.2021 w Lipowym Moście na Podlasiu, gdzie zdobyli niezbędne wiadomości i umiejętności- nauczyli się, w jaki sposób zarządzać projektem i co jest potrzebne, aby przejść drogę od pomysłu do realizacji. Spotkali też rówieśników i nawiązali nowe relacje, które podtrzymują nadal.

W okresie od września do grudnia grupa projektowa z liderką Adrianną Szydłowską przystąpiła do pracy-zaplanowano działania i podzielono się zadaniami. Uczniowie czytali artykuły o treści historycznej i szukali materiałów źródłowych. Odbyli wraz z panią Teresą Filipiuk wizytę w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim, gdzie pozyskali ciekawe materiały dotyczące historii Radzynia. Działania te wspierali pracownicy Instytutu Witolda Pileckiego: Michał Gawryłow, Kacper Kempisty i Marzenna Szymańska.

Efekty projektu:

- artykuły o treści historycznej dotyczące działalności konspiracyjnego ugrupowania "Jerzyki" (Trasa Radzyń-Łuków; Radzyń; Szkoła Rzemieślnicza, Reduta) autorstwa Amelii Chlebiej,Magdaleny Kozieł,Dominiki Wachulik i Adrianny Szydłowskiej;

- kolaż zdjęć przedstawiających Radzyń w I połowie XX wieku i obecnie, w latach 20-ych XXI wieku (Hubert Marzec)

- fanpage na FB oraz profil na Instagramie z artykułami i kolażem zdjęć

- Szkolny Konkurs Historyczny "Tropem przeszłości"

- uroczysta prezentacja efektów prac grupy projektowej połączona z wręczeniem nagród oraz prelekcja historyka na temat okupacji w Radzyniu w dniu 15 grudnia 2021 r.

- Konkurs Fotograficzny "Miejsca Pamięci w Powiecie Radzyńskim"

W ramach projektu "Akademia Witolda Pileckiego" (Instytut Pileckiego) odbył się szkolny konkurs wiedzy o historii Radzynia Podlaskiego w latach 1939-44 ze szczególnym uwzględnieniem działalności Powstańczych Oddziałów Specjalnych "Jerzyki". Uczestnicy konkursu mieli okazję sprawdzenia swojej wiedzy o historii Radzynia Podlaskiego i regionu.

W części testowej udzielili odpowiedzi na zadania zamknięte, natomiast w zadaniu otwartym odpowiedzieli na pytanie: "Czym dla Ciebie jest odwaga cywilna?". Uczniowie przygotowali i przeprowadzili konkurs z pomocą i pod opieką Teresy Filipiuk, nauczycielki historii. Przeprowadziła ona cykl lekcji na temat historii regionu, pomogła w opracowaniu zadań konkursowych oraz udostępniła cenne zdjęcia ze zbiorów prywatnych, przedstawiające uczniów i nauczycieli Szkoły Rzemieślniczej w okresie okupacji niemieckiej.

Wyniki konkursu "Historia Radzynia w czasie II wojny światowej i okupacji":

I miejsce- Maja Bobińska

II miejsce- Paulina Radomska

III miejsce- Marcin Rola

Wyróżnienie:Krzysztof WawryszczukNatalia Radczuk

Gala finałowa

Dnia15 grudnia 2021 odbyła się uroczysta gala finałowa. Uczniowie zaprezentowali wystawę fotograficzną, prezentację i ogłoszono wyniki konkursu wiedzy o historii Radzynia w czasach okupacji. Pani dr Agnieszka Gątarczyk wygłosiła wykład, ilustrowany ciekawymi zdjęciami archiwalnymi, którego tematem była historia Radzynia i oddziału "Jerzyki", działającego podczas drugiej wojny światowej i okupacji na terenie Radzynia Podlaskiego i powiatu radzyńskiego. W spotkaniu wzięli udział uczniowie II LO ZSP o profilu humanistycznym. Pani Marzenna Szymańska, przedstawicielka Instytut Witolda Pileckiego, wręczyła zwycięzcom konkursu piękne nagrody i przeprowadziła warsztaty na temat sztuki fotografowania. Instytut Pileckiego przygotował nagrody dla zwycięzców konkursu oraz dla nauczycielek, pomagających młodzieży w przeprowadzeniu projektu.Spotkanie zorganizowały mgr Jolantą Bilską i mgr Teresa Filipiuk.

Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Edukacyjnych przy Zespole Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Pawła II w Radzyniu Podlaskim objęło patronatem działania grupy projektowej i sfinansowało wydruk zdjęć, które będą nie tylko cenną pamiątką, ale posłużą jako materiały dydaktyczne do nauki historii regionalnej kolejnym rocznikom uczniów szkoły.

Jolanta Bilska uczestniczyła w spotkaniu z opiekunami grup biorących udział w Akademii Witolda Pileckiego w Warszawie w dniach 09-11.12.2021. Była to wyjątkowa okazja do rozmowy o wyzwaniach związanych z nauczaniem historii XX wieku.W trakcie wizyty nauczyciele wzięli udział w dyskusjach poświęconych metodom pracy z młodzieżą w edukacji historycznej. Uczestniczyli w panelu będącym częścią międzynarodowego projektu na temat nauczania o komunizmie w krajach Grupy Wyszehradzkiej, który Instytut Pileckiego realizuje we współpracy z Euroclio. Omówili także szanse i możliwości, jakie dla ich podopiecznych stwarza uczestnictwo w Akademii Witolda Pileckiego.W ramach spotkania odbyły się dwa szkolenia: z prowadzenia warsztatów o dziejach Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa w 73. rocznicę jej uchwalenia. Nauczyciele zwiedzili także wystawę Instytutu #ZawołaniPoImieniu, ekspozycję stałą w Muzeum Powstania Warszawskiego oraz udali się na spacer po stolicy z przewodnikiem varsavianistą.Spotkanie było elementem oferty edukacyjnej kierowanej do nauczycieli i edukatorów zaangażowanych w projekt #AkademiaWitoldaPileckiego. W ramach tej edycji zaplanowana jest jeszcze wizyta opiekunów lokalnych AWP w Berlinie. Uczniowie w dniach 18-20 lutego 2022 roku wezmą udział w spotkaniu podsumowującym projekt w Warszawie.

Opracowanie Jolanta Bilska

Zdjęcie archiwalne - prywatne zbiory Teresy Filipiuk,

Kolaże zdjęć - projekt autorski Hubert Marzec