Święci Kosma i Damian

Dziś Kościół wspomina świętych Kosmę i Damiana, dwóch bliźniaków-męczenników, z zawodu lekarzy.

Święci Kosma i Damian żyli pod koniec III wieku. Byli braćmi-bliźniakami. Mieli pochodzić z Arabii, skąd przenieśli się do Syrii, a stamtąd do Cylicji – krainy w Azji Mniejszej (obecnie na terenie Turcji). Z zawodu obaj byli lekarzami. Dali się poznać z rzetelnego wykonywania swej profesji. Byli też gorliwymi chrześcijanami. Chętnie wspierali biednych, nie biorąc od nich pieniędzy za leczenie.

Podczas wielkich prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Dioklecjana byli torturowani w celu wymuszenia wyparcia się chrześcijaństwa. Nie uczynili tego i zostali za swoją wierność zabici. Zginęli w Cyrze w Syrii i tam też obaj zostali pochowani. Nastąpiło to w pierwszych latach IV wieku, mniej więcej między rokiem 300 a 303.

Wkrótce zaczął się szerzyć ich kult. Nad ich grobem, który zasłynął cudami, wzniesiono bazylikę będącą celem pielgrzymek. W Konstantynopolu dwa kościoły pod ich wezwaniem kazał wznieść cesarz Justynian I Wielki, gdyż – jak twierdził – wyzdrowiał z ciężkiej choroby dzięki ich wstawiennictwu. W VI wieku wybudowano też kościół pod ich wezwaniem w Rzymie. Do dziś jest głównym ośrodkiem ich kultu.

Kościelne wspomnienie świętych Kosmy i Damiana przypada 26 IX. Są oni patronami Florencji, aptekarzy, farmaceutów, lekarzy, chirurgów, akuszerek, dentystów, fryzjerów, fizyków, cukierników, wytwórców substancji chemicznych, mędrców. Są też opiekunami fakultetów medycznych, przemysłu chemicznego, ludzi niewidomych i osób chorych na nowotwory, na przepuklinę oraz właścicieli chorych koni.

W Polsce jest kilkanaście świątyń pod ich wezwaniem, jednak w większości prawosławnych lub grekokatolickich, przeważnie w regionie Beskidów na południe od Gorlic, choć jest też kilka rzymskokatolickich.

Ciekawostką jest to, iż w Warszawie i Piasecznie są też apteki noszące nazwę "Kosma i Damian". Przez pewien czas apteka pod taką nazwą istniała w Lublinie.

W przypadku Kosmy i Damiana zwracać może uwagę to, iż byli bliźniakami, aczkolwiek jest jeszcze inna para bliźniaków-świętych – Gerwazy i Protazy.