185. rocznica śmierci Antoniego Magiera (6 II 1837)

Dziś mija 185. rocznica śmierci Antoniego Magiera, pierwszego polskiego meteorologa, a także pamiętnikarza, fizyka, konstruktora barometrów i areometrów, twórcy alkoholomierza Magiera.

Antoni Magier urodził się 2 VI 1762 roku w Warszawie jako syn zubożałego szlachcica mieszkającego w mieście i mieszczanki. Ukończył szkoły prowadzone przez jezuitów. Od młodości interesował się fizyką i astronomią. W 1806 roku został profesorem w Liceum Warszawskim. Był też członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Był pierwszym polskim meteorologiem. Jako pierwszy w naszym kraju prowadził systematyczne pomiary meteorologiczne. Od roku 1803 do 1828 nieprzerwanie mierzył temperaturę i ciśnienie powietrza. Z wynikami swych pomiarów natychmiast zaznajamiał mieszkańców Warszawy, umieszczając je na tablicy wywieszonej na swoim domu. Dziś pomiary meteorologiczne są standardem, ale wtedy była to nowość.

Od 1793 r. parał się też wyrabianiem przyrządów naukowych – barometrów, czyli urządzeń do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, oraz areometrów, czyli przyrządów pomiaru procentowej zawartości jakiejś substancji rozpuszczonej w cieczy. Pośród areometrów można wymienić między innymi solomierze mierzące ilość soli, sacharymetry (cukromierze) czy alkoholomierze.

Antoni Magier był twórcą odmiany alkoholomierza od jego nazwiska nazywanej próbą Magiera albo areometrem Magiera, dzięki której można było mierzyć zawartość alkoholu w wódce. Urządzenie to było stosowane w Polsce przez cały XIX wiek.

Antoni Magier był też autorem "Fizyki dla dzieci" wydanej w 1815 r. oraz pamiętnikarzem. Napisał książkę o charakterze pamiętnikarskim zatytułowaną "Estetyki miasta stołecznego Warszawy". W całości wydana została dopiero 100 lat po śmierci autora, w roku 1963, ale była znana już wcześniej. Chętnie korzystali z niej badacze dziejów Warszawy, niekiedy dość bezceremonialnie. "Estetyka miasta stołecznego Warszawy" uznawana jest za cenne źródło historyczne, dostarczające sporo wiedzy o przeszłości, szczególnie o dziejach stolicy czasów króla Stanisława Augusta, panowania pruskiego, Księstwa Warszawskiego i początków Królestwa Kongresowego, m. in. o życiu literackim i teatralnym.

Magier, pisząc pamiętnik, nie omieszkał pochwalić się w nim, że francuski królewicz i legitymistyczny pretendent do tronu Ludwik Stanisław Ksawery, późniejszy król Ludwik XVIII, który przez pewien czas mieszkał w Warszawie, zakupił skonstruowany przez Magiera barometr i był z niego bardzo zadowolony, do tego stopnia, że zabrał go ze sobą w podróż, zlecając jeszcze konstruktorowi urządzenia wykonanie droższej i bardziej ozdobnej obudowy.

Antoni Magier zmarł 6 II 1837 roku w Warszawie. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim. W stolicy jest upamiętniony tablicą pamiątkową oraz ulicą (na Bielanach).