Dziś mija 90. rocznica śmierci Juliana Fałata, sławnego polskiego malarza, znanego zwłaszcza z zimowych pejzaży malowanych akwarelą.

Julian Fałat urodził się 30 VII 1853 roku w Tuligłowach w zaborze austriackim (obecnie Ukraina) jako syn wiejskiego organisty. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie i Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Podróżował do Włoch, Francji, Hiszpanii i Japonii.

W 1886 r. uczestniczył w polowaniu w okolicach Nieświeża zorganizowanym przez znaną arystokratyczną rodzinę Radziwiłłów. Od tej pory polowania stały się częstym tematem jego twórczości.

W latach 1886-1895 przebywał w Berlinie, gdzie razem z Wojciechem Kossakiem malował panoramę Przejście przez Berezynę. Ta panorama nie przetrwała jednak do dnia dzisiejszego w całości. Została pocięta na mniejsze obrazy. Co więcej, spory związane z stopniem wkładu w pracę doprowadził do wieloletniego konfliktu między artystami, a nawet do pojedynku między nimi, który na szczęście obaj przeżyli.

W 1895 r. Fałat został dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych. Doprowadził do jej przekształcenia w Akademię Sztuk Pięknych. Wprowadził w kierowanej przez siebie placówce wiele zmian w systemie nauczania.

W 1902 r. wybudował willę z pracownią w Bystrej (obecnie woj. śląskie, pow. bielski), a po rezygnacji z szefowania ASP w 1910 r. zamieszkał w niej na stałe wraz z rodziną i mieszkał w niej aż do końca życia, jedynie z przerwą na lata 1919-1922, podczas których mieszkał w Toruniu. Założył tam Konfraternię Artystów.

W 1920 roku uczcił obrazem symboliczną uroczystość zaślubin Polski z morzem, która odbyła się w lutym 1920 r. Obraz ten nie jest tak znany jak inny obraz przedstawiający to wydarzenie namalowany przez Wojciecha Kossaka. Dopiero w 2015 r. trafił do muzeum. Wcześniej był w rękach prywatnych.

Do końca swoich dni Julian Fałat pozostał aktywny jako artysta, malując i wystawiając. Zmarł 9 VII 1929 roku w Bystrej i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Malował sceny rodzajowe (n.p. Zaloty myśliwca (1897)), sceny z polowań (n.p. Powrót z niedźwiedziem (1892)), widoki wiejskich kościołów i zabytkowej architektury miejskiej. Najbardziej jest jednak znany z pejzaży, przede wszystkim pejzaży zimowych, zwłaszcza z Litwy i Polesia, które wielokrotnie odwiedzał. Był mistrzem w operowaniu światłem (zwłaszcza we wspomnianych pejzażach zimowych), w czym dało się wyczuć wpływy impresjonizmu. Uprawiał malarstwo zarówno olejne, jak też akwarelowe, szczególnie jednak zabłysnął w tym drugim. Była to swoista ironia losu. Otóż akwarelami zainteresował się na początku swej twórczości, gdy był jeszcze biedny, te farby były bowiem tańsze od olejnych. Z czasem w posługiwaniu się nimi osiągnął tak wielką biegłość, że wciąż malował głównie nimi także wtedy, gdy był już znany i było go stać na farby olejne.

Galeria z niektórymi jego obrazami: