Zamknij

Święty Hieronim i obraz w radzyńskim kościele

Szczepan Korulczyk 07:20, 30.09.2020
Skomentuj

Dziś Kościół wspomina świętego Hieronima ze Strydonu. W radzyńskim kościele Trójcy Św. można zobaczyć obraz go przedstawiający.

Obraz ów nosi tytuł "Madonna z Dzieciątkiem, św. Hieronimem, Marią Magdaleną i św. biskupem". Wisi on na ścianie kościoła nad wejściem do kaplicy Mniszchów. Nie jest to dzieło oryginalne, ale kopia albo dokładniej przeróbka obrazu Antonia Correggia (właściwie Antonia Allegriego, 1489-1534), włoskiego malarza późnorenesansowego, uważanego za jednego z prekursorów baroku. Obraz nie jest ścisłą kopią, oryginalny tytuł brzmi bowiem Madonna z Dzieciątkiem, św. Hieronimem i Marią Magdaleną". Biskup został dodany w "radzyńskiej" wersji. Nie wiadomo, kim jest ów biskup oraz dlaczego został dodany.

Oryginał namalowany został w 1528 roku i obecnie znajduje się w Galerii Narodowej w Parmie. Kopia też powstała we Włoszech (w XVIII wieku), skąd w 1902 roku została sprowadzona do Radzynia. W 100. rocznicę jego sprowadzenia, to jest w roku 2002, obraz został poddany konserwacji, którą przeprowadziła Elżbieta Linnert.

Najświętsza Maria Panna i Maria Magdalena żyły w I wieku, natomiast święty Hieronim w drugiej połowie IV i na początku V wieku, czyli kilka stuleci później, zatem całą scenę należy rozumieć symbolicznie.

Kim był święty Hieronim? Urodził się w 347 roku w Strydonie w Dalmacji (obecnie Chorwacja) w zamożnej rodzinie chrześcijańskiej. W tamtych czasach wiele osób chrzciło się dopiero w wieku dojrzałym. Tak było też z Hieronimem. Chrztu udzielił mu sam papież Liberiusz. Studiował w Rzymie pod kierunkiem Eliusza Donata. Fascynowały go zabytki, a zwłaszcza księgi. W latach 367-370 przebywał w Trewirze, gdzie był urzędnikiem. Wolał jednak być duchownym. W latach 370-374 studiował w Akwilei. Tam też zaczął oddawać się praktykom ascetycznym. Potem wyruszył do Antiochii (obecnie Turcja). W tym ostatnim mieście przyjął w 378 r. święcenia kapłańskie z rąk biskupa Paulina. Rok później przebywał w Konstantynopolu, gdzie poznał wybitnych teologów, między innymi św. Grzegorza z Nazjanzu czy św. Grzegorza z Nyssy. Słuchał uważnie kazań tego pierwszego. Cenił go później aż do końca życia. W tym czasie przełożył na język łaciński niektóre homilie Orygenesa i Historię Euzebiusza z Cezarei Palestyńskiej.

W 382 r. przybył znowu do Rzymu, by uczestniczyć w synodzie. Ówczesny papież Damazy (też przyszły święty), poznawszy mającego ogromną wiedzę duchownego, zaproponował mu funkcję swojego sekretarza. Święty Hieronim był nim aż do śmierci papieża w 384 roku.

Mieszkał na Awentynie, gdzie skupił wokół siebie elitę intelektualną i religijną Rzymu. Wśród jego uczniów znalazła się także św. Marcella. Właśnie w jej pałacu zamieszkał. Na spotkania duchowe przybywała do niego również inna można pani Rzymu, św. Paula, i jej córka, św. Eustochia.

Papież Damazy zachęcił go do podjęcia pracy nad ujednoliceniem łacińskich tłumaczeń Pisma Świętego. To był początek dzieła życia św. Hieronima, które kontynuował aż do podeszłego wieku - wielkiego tłumaczenia na łacinę Biblii, która, jak wiemy, w oryginale została spisana po hebrajsku i po grecku.

Po śmierci papieża Damazego święty Hieronim udał się do Palestyny. W 386 r. zamieszkał w Betlejem w klasztorze. Wspierał ubogich, głosił homilie i wykłady, organizował życie zakonne.

Odznaczał się encyklopedyczną wiedzą, umiłowaniem ascezy, pracowitością, gorącym przywiązaniem do Kościoła, czcią do Matki Bożej, a przede wszystkim umiłowaniem Pisma Świętego. Współcześni mu odnotowali jednak, że miał wybuchowy charakter i był autorem ostrych polemik.

Poza tym w późnym okresie życia kontynuował prace nad wielkim przekładem Pisma Świętego. W tym celu dokładnie nauczył się języka hebrajskiego, by móc przełożyć także Stary Testament. Jego przekład nazwany został Wulgatą (od łacińskiego słowa vulgatus - "rozpowszechniony", "pospolity").

Twórczość św. Hieronima obejmuje przede wszystkim tłumaczenia i komentarze biblijne - na czele z Wulgatą, a także teksty historiograficzne oraz polemiczne. Zwalczał współczesne mu herezje.

Święty Hieronim zmarł w roku 419 lub 420 w Betlejem. Jego szczątki zostały z czasem sprowadzone do Rzymu i pochowane w podziemiach Bazyliki Matki Bożej Większej. Już wkrótce po jego śmierci narodził się jego kult, choć oficjalna beatyfikacja nastąpiła dopiero w 1747 roku, a kanonizacja w 1767 roku. Jego wspomnienie przypada na 30 IX. W uznaniu dorobku intelektualnego zaliczono go do grona doktorów Kościoła - czyli ludzi Kościoła mających wybitny dorobek teoretyczny. Jest patronem eremitów, biblistów, egzegetów, księgarzy i studentów.

Ikonografia ukazuje najczęściej św. Hieronima jako wielkiego pokutnika w długiej szacie albo obnażonego starca, w przepasce na biodrach, wycieńczonego postami. Właśnie taki sposób przedstawił go Correggio, a za nim kopista. Stoi po lewej stronie obrazu, trzymając zwój. Jest to zapewne tłumaczenie Biblii do "zaprezentowania" Matce Bożej. Na obrazie tuż przy lewym brzegu widać też lwiątko - jeden z symboli świętego.

(Szczepan Korulczyk)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarze (0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%