Święty Grzegorz Cudotwórca

Dziś Kościół wspomina świętego Grzegorza Cudotwórcę, biskupa Neocezarei, jednego z ojców Kościoła..

Święty Grzegorz urodził się prawdopodobnie w roku 213 w Neocezarei w Azji Mniejszej (obecnie Niksar w Turcji) w zamożnej rodzinie pogańskiej. Pierwotnie nosił imię Teodor. On i jego brat Atenodor kształcili się z prawa i retoryki w Atenach i Bejrucie. W 237 roku z okazji ślubu swej siostry z wysokim rzymskim urzędnikiem udali się do Cezarei Palestyńskiej. Tam poznali sławnego chrześcijańskiego myśliciela Orygenesa. Jego ogromna wiedza zrobiła na nich wielkie wrażenie. Pod jego wpływem przeszli na chrześcijaństwo. Teodor przyjął nowe imię – Grzegorz – i stał się uczniem Orygenesa.

W 238 roku Grzegorz i jego brat wrócili do Neocezarei. Święty musiał się wyróżniać pobożnością i wiedzą, skoro mimo młodego wieku został wybrany na biskupa. Legenda głosi, że w chwili powrotu św. Grzegorza do Neocezarei było tam tylko 17 chrześcijan, natomiast w chwili jego śmierci było tylko 17 pogan. Pewne jest, że św. Grzegorz starał się gorliwie szerzyć chrześcijaństwo.

Święty Grzegorz był też autorem kilku ksiąg. Napisał "Panegiryk ku czci Orygenesa", "Wyznanie wiary", "List kanoniczny do nieznanego bliżej biskupa", "Komentarz do Księgi Eklezjastyka" i "Dialog o zdolności czy niezdolności Boga do cierpienia". Z powodu napisania tych dzieł bywa zaliczany do grona „ojców Kościoła”, czyli wybitnych myślicieli wczesnochrześcijańskich, którzy wywarli duży wpływ na doktrynę.

Święty Grzegorz przeszedł też do historii jako pierwszy człowiek, który doświadczył objawienia maryjnego. Objawiła mu się Matka Boża, a także św. Jan Ewangelista. Nastąpiło to jeszcze przed wyświęceniem na biskupa.

W okresie panowania cesarza Decjusza, to jest w latach 249-251, doszło do dużych prześladowań chrześcijan. Święty Grzegorz uniknął męczeńskiej śmierci, razem z grupą chrześcijan ukrywając się przez pewien czas w górach.

Święty Grzegorz Cudotwórca zmarł w Neocezarei w roku 273. Po jego śmierci powstał jego kult. Odnotowano też dokonujące się za jego wstawiennictwem cuda, którym zawdzięcza przydomek. Nadanie go wiąże się też z tym, iż już w starożytności i wczesnym średniowieczu było kilku świętych o imieniu Grzegorz – św. Grzegorz z Nyssy, św. Grzegorz z Nazjanzu, św. Grzegorz z Nazjanzu starszy, św. Grzegorz I Wielki (papież). Święty Grzegorz Cudotwórca był chronologicznie pierwszym świętym noszącym to imię. Jego wspomnienie przypada 17 XI. Co ciekawe, św. Grzegorz z Nyssy razem ze św. Bazylim byli autorami biografii św. Grzegorza Cudotwórcy. Znał on ich babkę, św. Makrynę, do której nawrócenia doprowadził.

Imię Grzegorz należy do popularniejszym imion. Wiadomo, że pochodzi z greki, ale jego etymologia nie jest do końca jasna. Podejrzewa się, że pochodzi od słowa "grigora", które znaczy zasadniczo "szybki", ale może też znaczyć "czujny". Ta dziwna dwuznaczność wzięła się podobno z fragmentu Pisma Świętego, gdzie przytoczone są po grecku (w oryginale wypowiedziane po aramejsku) słowa Chrystusa skierowane do śpiących apostołów podczas czuwania w Ogrójcu: "Spieszcie się i módlcie się, abyście nie ulegali pokusie", co zwykle jest tłumaczone jako "Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegali pokusie", bo taki jest właściwy sens tego zdania. W tym "spieszeniu się" prawdopodobnie chodziło o krótki czas między momentem wypowiadania tych słów a pojmaniem Chrystusa, jakie miało niebawem nastąpić.

W każdym razie imię Grzegorz jest dość popularnym imieniem w Europie, w tym w Polsce. Według aktualnych danych w naszym kraju jest 381 tys. mężczyzn o tym imieniu. Tym samym imię Grzegorz jest 14. pod względem występowania pośród imion męskich.