Dlaczego czeski taniec nazywa się "polka"?

17:22, 16.07.2022 Aktualizacja: 17:29, 16.07.2022

Skomentuj

Wśród paradoksów nazewnictwa można wskazać nazwę polki. Jest to czeski taniec ludowy. Czemu zatem nosi nazwę oznaczającą polską kobietę?

Popularna legenda na temat początków owego tańca sugeruje, że polkę wymyśliła niejaka Anna Chadimova, młoda Czeszka, z pochodzenia chłopka, która w 1830 roku zaczęła któregoś dnia tańczyć taniec własnego pomysłu, a pewien nauczyciel będący tego świadkiem spisał melodię. Niektórzy podważają jednak tę wersję, twierdząc, iż taniec pojawił się już kilka lat wcześniej w różnych miejscach, zapewne około roku 1822. W takim wypadku w tym roku przypadałoby 200-lecie pojawienia się polki.

W połowie lat 30. polka rozpowszechniła się w całych Czechach. Z czasem zdobyła też popularność w innych krajach.

Nowy taniec nazywano "pulką", to jest "połówką" od półkroków albo "polką". Skąd wzięła się ta druga nazwa dla tańca czeskiego, i to ludowego? Mniej istotnym powodem było to, że dostrzegano pewne inspiracje polskimi tańcami ludowymi. Ważniejszy był jednak drugi powód. Otóż w latach 30. w Czechach przez pewien czas utrzymywała się fala sympatii do Polaków i szacunku dla nich za wywołania powstania listopadowego. Właśnie na fali tych nastrojów Czesi zaczęli własny taniec nazywać "polką".

Nazwa "polka" zaczęła też oznaczać nie tylko taniec, ale także melodie pasujące do tańczenia tegoż tańca. Komponowali je znani kompozytorzy, i to nie tylko czescy, jak Antonin Dvořak i Bedřich Smetana, ale także pochodzący z innych krajów, jak Johann Strauss młodszy, Ferenc Liszt czy Igor Strawiński.

Polka trafiła nawet za ocean. Z ich komponowania znany stał się Frank Yankovic (1915-1998), amerykański kompozytor słoweńskiego pochodzenia, kompozytor utworu "Pensylvania polka" użytego w popularnym także w Polsce filmie "Dzień świstaka".

W Polsce popularna jest "Polka Dziadek", ludowa melodia pochodząca z Austrii lub Bawarii, którą w 1913 roku zaaranżował polski kompozytor Karol Namysłowski i która od 1971 roku jest motywem muzycznym Lata z Radiem w polskim radiu publicznym.

Na koniec artykułu są linki do wspomnianych wyżej utworów.

Dwie z polek Antonina Dvořaka:

https://www.youtube.com/watch?v=FXKQwDUlBdg

https://www.youtube.com/watch?v=JNjbTiOcswU

Dwie z polek Bedřicha Smetany:

https://www.youtube.com/watch?v=rzixQLPZS2U

https://www.youtube.com/watch?v=2tFfoEfm8zk

Polka Johanna Straussa:

https://www.youtube.com/watch?v=DJLhNg6RcWw

Polka Ferenca Liszta:

https://www.youtube.com/watch?v=PEInHhTac24

Polka Igora Strawińskiego: