Zamknij

Święta Helena i pomnik w Kocku

06:10, 18.08.2022 .

Dziś przypada kościelne wspomnienie świętej Heleny, matki Konstantyna Wielkiego, organizatorki poszukiwań Krzyża Świętego.

Flawia Julia Helena urodziła się prawdopodobnie około roku 255. Pochodziła z miasta Drepanum w Bitynii (w Azji Mniejszej, dziś na terenie Turcji), przemianowanego potem na jej cześć na Helenopolis. Była córką karczmarza. Podczas pomagania ojcu w jego pracy poznała rzymskiego oficera Konstancjusza. Był on oczarowany jej urodą i dobrocią. Zakochał się w niej i związał się z nią na stałe, mimo że był to mezalians. Nie wiadomo, czy Helena została żoną Konstancjusza czy tylko konkubiną. Wiadomo za to, że mieli syna Konstantyna.

Nawet jeśli Helena była pełnoprawną małżonką, to i tak Konstancjusz rozwiódł się z nią, bowiem dla kariery w 292 roku ożenił się z Teodorą, pasierbicą współcesarza Maksymiana rządzącego razem z cesarzem Dioklecjanem. Ten ostatni dla usprawnienia rządzenia cesarstwem wymyślił system rządów zwany tetrarchią (czyli "rządami czterech"), w których było dwóch cesarzy noszących tytuł augusta i jeszcze pomagających im dwóch "młodszych" cesarzy noszących tytuł cezara. Konstancjusz otrzymał taki tytuł od Maksymiana.

Helena i jej syn zostali odesłani do Trewiru. Nastał dla nich ciężki czas. W pierwszych latach IV wieku Dioklecjan i Maksymian zarządzili wielkie, okrutne prześladowania chrześcijan. Mimo wielkiej liczby męczenników oraz dość dużej grupy odstępców chrześcijaństwa nie udało się złamać. Już w 305 roku Dioklecjan i Maksymian abdykowali, nie mogąc poradzić sobie z zarządzaniem państwem. Konstancjusz został augustem. Już jednak w 306 roku zmarł. Wtedy to żołnierze, wśród których był popularny, proklamowali cesarzem Konstantyna. Głównym jego rywalem był Maksencjusz, syn Maksymiana. Chrześcijanie popierali Konstantyna, bo Maksencjusz podobnie jak ojciec ich nienawidził, natomiast Konstantyn żadnej wrogości wobec chrześcijaństwa nie okazywał. Do decydującej bitwy doszło w 312 roku na Moście Milwińskim. Według legendy Konstantynowi miał przyśnić się krzyż i napis "Pod tym znakiem zwyciężysz". W istocie Konstantyn zwyciężył. W 323 r. pokonał rządzącego na wschodzie Licyniusza. Tetrarchia została zniesiona.

Konstantyn zerwał z prześladowaniami chrześcijaństwa, co więcej – zaczął mu sprzyjać. W 313 roku wydał edykt w Mediolanie anulujący wszystkie wcześniejsze akty wymierzone w chrześcijan i dające chrześcijaństwu prawa takie same jak innym religiom. W późniejszych okresie wydał kilka korzystnych dla chrześcijan aktów prawnych. Od tego czasu datuje się przewaga chrześcijaństwa w imperium rzymskim. Warto jednak zaznaczyć wbrew uproszczeniom, że chrześcijaństwo nie zostało jeszcze ogłoszone religią państwową. Sam Konstantyn ochrzcił się zresztą dopiero na łożu śmierci.

Inaczej było z jego matką, która przyjęła chrześcijaństwo. Syn bardzo się z nią liczył, nadał jej specjalny tytuł cesarzowej-matki, kazał wybijać monety z jej wizerunkiem.

Helena zorganizowała też poszukiwania Krzyża Świętego w Jerozolimie. Zakończyły się one sukcesem. Piszą o tym szczegółowo św. Ambroży, św. Paulin z Noli, Rufin św. Jan Chryzostom, Teodoret i inni. Właśnie z poszukiwań Krzyża święta Helena jest najbardziej znana.

Oprócz tego ufundowała szereg kościołów – bazyliki w Jerozolimie i Betlejem, a także kościoły w Rzymie, Trewirze i swoim rodzinnym Drepanum.

Helena zasłynęła także z działalności dobroczynnej, hojności dla ubogich. Szczodrze rozdzielała jałmużny dla głodnych.

Dokładna data śmierci świętej Heleny nie jest znana, ale przyjmuje się, że nastąpiło to między rokiem 328 a 330. Wiadomo za to, że zmarła w Nikomedii w Azji Mniejszej. Ciało zostało przetransportowane do Rzymu i pochowane w specjalnie ufundowanym przez syna mauzoleum.

Z uznaniem pisał o niej święci Ambroży i Paulin. Już wkrótce po śmierci pojawił się jej kult. Szczególnie żywy był on przez pewien czas w zachodnich Niemczech, zwłaszcza w Trewirze, gdzie przebywała, oraz w Anglii. Jej wspomnienie przypada na 18 VIII. Jest patronką m.in. diecezji w Trewirze, Ascoli, Bambergu, Pesaro, Frankfurcie, miasta Bazylei; farbiarzy, wytwórców igieł i gwoździ. Pod jej wezwaniem jest katolicka katedra w Helenie w Stanach Zjednoczonych (w stanie Montana), w Polsce zaś m.in. prawosławna parafia w Zgorzelcu oraz katolickie parafie w Nowym Sączu i Głogowie.

Ciekawostką jest, iż na cześć świętej Heleny nazwana została Wyspa Świętej Heleny, niewielka wyspa na Oceanie Atlantyckim, należąca do Wielkiej Brytanii, obecnie wchodząca w skład jej terytorium zamorskiego o nazwie Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha. Jest ona oczywiście znana jako miejsce deportacji cesarza Napoleona Bonaparte.

Warto wspomnieć, iż niedaleko Radzynia, a mianowicie w Kocku, stoi jej pomnik. Jest on zwrócony ku kościołowi. Wzniesiony został jeszcze pod koniec XVIII wieku. Pierwotnie po obu stronach pomnika znajdowały się studnie z kołowrotami.

Wprawdzie święta Helena nosiła trzy imiona i imię Helena było jej trzecim imieniem, to jednak stała się najbardziej pod nim znana. Była pierwszą świętą je noszącą.

Samo imię Helena pochodzi jeszcze ze starożytnej Grecji. W mitologii greckiej nosiła je słynąca z niebywałej urody królewna spartańska, której porwanie zapoczątkowało wojnę trojańską. Od tej postaci imię stało się popularne w Grecji, a z czasem w całej Europie. Zapewne pochodzi od greckiego słowa "hele" czyli "blask, jasność", ewentualnie od słowa "helane" czyli "pochodnia". Niektórzy sugerują, że może doszło do nałożenia słowa "hele" ze słowem "selene" czyli "księżyc", z związku z czym chodziłoby o "blask księżyca". Według danych ze stycznia 2022 r. imię Helena jest 61. pod względem popularności imieniem żeńskim w Polsce. Nosi je 172 tys. kobiet w naszym kraju.

(.)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%