140. rocznica urodzin Bronisława Malinowskiego (7 IV 1884)

Dziś mija rocznica urodzin Bronisława Malinowskiego – wybitnego polskiego naukowca (antropologa, etnologa, etnografa i socjologa), który miał ogromny wkład w antropologię.

Bronisław Malinowski urodził się 7 IV 1884 roku w Krakowie jako syn profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego - Lucjana Malinowskiego (1839-1898). Studiował nauki przyrodnicze na UJ, potem etnologię i socjologię w Niemczech i Wielkiej Brytanii. W roku 1914 wyjechał do Nowej Gwinei, by badać tamtejsze plemiona. Spędził tam kilka lat na badaniach. Badał plemiona Australii, Oceanii, przede wszystkim jednak Nowej Gwinei oraz archipelagu Wysp Trobriandzkich (dziś Papua Nowa Gwinea).

Opublikowanie wyników badań przyniosło mu światowy rozgłos i uznanie. W roku 1924 został wykładowcą na uniwersytecie w Londynie, a w 1927 r. – kierownikiem specjalnie dla niego utworzonej katedry antropologii społecznej.

Przyczyną tego uznania były nie tylko same wyniki badań, ale też nowatorskie podejście do ich przeprowadzania. Przed nim badacze różnych dalekich plemion w bardzo niewielkim stopniu uprawiali pracę terenową. Czerpali informacji w większości z drugiej ręki, koncentrowali się głównie na dziwnych z zachodniej perspektywy zwyczajach.

Malinowski postępował zupełnie inaczej. Chcąc poznać daną kulturę, starał się maksymalnie do niej zbliżyć, najlepiej żyć wśród tubylców przez pewien czas, do tego poznać ich język, by móc się porozumiewać bez tłumaczy. Malinowski ostrzegał przed zakładaniem z góry jakiejś tezy, by nie zafałszować wyników badań. Kazał respektować prawa, reguły, obyczaje, kanony zachowań obecnych w badanej społeczności. Inną radą, jaką pozostawił, było prowadzenie dzienniczka badawczego. Pamięć bywa przecież zawodna, przez co może umknąć wiele ciekawych szczegółów i spostrzeżeń, które mogą się przydać. Jak wspomniałem wyżej, Malinowski nie koncentrował się na nietypowych zwyczajach. Chciał zawsze dać integralny opis badanej kultury lub jej segmentu.

Wszystkie te uwagi stanowiły cenny wkład w antropologię i inne nauki.

W latach 1930-1938 Malinowski był jednym z kierowników Instytutu Kultur i Języków Afryki w Londynie, a od 1938 – profesorem uniwersytety Yale w New Haven w Stanach Zjednoczonych (stan Connecticut). Wśród jego ważniejszych prac można wymienić: "Argonauci zachodniego Pacyfiku" (1922), "Magia, nauka i religia" (1925), "Życie seksualne dzikich" (1929), "Naukowe teorie kultury" (wydane po śmierci w 1944).

Malinowski mimo kariery naukowej związanej z Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi nigdy nie zapomniał o swoim pochodzeniu. Nie przestał uważać się za Polaka i cały czas utrzymywał kontakty z Polską. W okresie II wojny światowej kierował Instytutem Polskim działającym w Nowym Jorku.

Bronisław Malinowski zmarł 16 V 1942 roku New Haven w USA.