100. rocznica I Narodowego Zlotu Harcerstwa

Dziś mija okrągła, 100. rocznica rozpoczęcia się I Narodowego Zlotu Harcerstwa.

Harcerstwo jest ruchem społeczno-pedagogicznym będącym polską odmianą skautingu - ruchu społeczno-wychowawczego mającego służyć rozwojowi fizycznemu i moralnemu młodzieży wymyślonego przez brytyjskiego wojskowego, generała Roberta Badena-Powella. W Polsce jego idee podjął działacz społeczny Andrzej Małkowski, który promował skauting na ziemiach polskich. Wymyślił jego polską nazwę - "harcerstwo", definiując je tak: "harcerstwo to skauting plus niepodległość". Wskazywał tym samym na kontekst społeczno-polityczny, na potrzebę krzewienia patriotyzmu. Harcerstwo szybko zaczęło zdobywać w Polsce popularność. Procesu tego nie zatrzymała ani nagła śmierć Małkowskiego w katastrofie morskiej w 1919 roku, ani odzyskanie przez Polskę niepodległości. To drugie wręcz przyspieszyło rozwój harcerstwa. Drużyny harcerskie zaczęły być zakładane w coraz większej liczbie w coraz mniejszych ośrodkach.

W związku z rozwojem ruchu już w 1924 roku było możliwe zorganizowanie I Narodowego Zlotu Harcerzy. Rozpoczął się on 3 VII 1924 roku i trwał do 9 VII. Zlot podzielono na dwie części – zlot harcerzy w Warszawie w Siekierkach (część Mokotowa) i zlot harcerek w Świdrze (wtedy wieś pod Otwockiem, obecnie część tego miasta). W tym pierwszym uczestniczyło 152 instruktorów, 3533 harcerzy z Polski oraz 67 skautów – gości z innych krajów, w tym drugim – 44 instruktorki, 809 harcerek z Polski oraz 25 skautek z zagranicy (a konkretnie z Łotwy). Komendantem zlotu harcerzy był Stanisław Sedlaczek, a komendantem obozu Władysław Nekrasz. Komendantką zlotu harcerek była Helena Sakowiczówna, a komendantką obozu Olga Drahonowska-Małkowska.

Głównym celem zlotu harcerzy było przybliżenie harcerstwa społeczeństwu polskiemu, a także sprawdzenie jakości drużyn harcerskich. W tym celu zgłoszone drużyny jeszcze przed zlotem realizowały specjalne zadania, natomiast już na zlocie były oceniane pod kątem poziomu sprawności obozowej i wyrobienia w technikach harcerskich. Za najlepszą uznano 13. Warszawską Drużynę im. Józefa Sułkowskiego.

W czasie zlotu harcerzy odbyły się zawody sportowe m.in. biegi na 60, 100, 400 i 1500 metrów, skoki w dal, wzwyż i o tyczce, rzuty granatem, dyskiem i kulą, bieg harcerski 4 x 60 m, mecz piłki nożnej drużyny HKS Czuwaj Przemyśl z drużyną HKS Varsowia, mecze piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki, a także zawody pływackie na Wiśle.

Oba zloty odwiedził prezydent Stanisław Wojciechowski. Wspomnianej zwycięskiej drużynie wręczył nagrodę w postaci rzeźby przedstawiającej Kraka zabijającego smoka. Podczas odwiedzania zlotu harcerek osobiście przetestował zbudowany przez nie most linowy przerzucony przez rzekę Świder. Okazał się on solidny i nadający się do bezpiecznego przejścia. Był głównym wyczynem i chlubą uczestniczek zlotu.

Zlot przyniósł efekty. Resztą dwudziestolecia międzywojennego przyniosła dalszy rozwój harcerstwa w Polsce.