30. rocznica denominacji złotego

Dziś mija okrągła, 30. rocznica denominacji złotego.

W latach 80. miała w Polsce miejsce ogromna inflacja. Szczególnie silna była w latach 1989-1990. W rezultacie tego wprowadzone zostały ogromne nominały: 20.000 złotych, 50.000 zł, 100.000 zł, 200.000 zł, 500.000 zł, a nawet 1.000.000 zł i 2.000.000 zł. Zwykła bułka kosztowała kilkaset złotych. Monety w ogóle zniknęły z obiegu, bo miały zbyt małą wartość. Najniższym używanym nominałem było 50 zł.

Posługiwanie się tak wielkimi liczbami było niewygodne, podobnie jak brak monet. W związku z tym zaczęto myśleć o przeprowadzaniu denominacji – to jest zmiany nominałów na mniejsze przy zachowaniu wartości.

Pierwsze przygotowania były czynione już w roku 1990. Można pośród nich wymienić wybicie przez mennicę monet o nominałach groszowych. Jeszcze dziś możemy znaleźć w naszych portfelach monety groszowe z datą wybicia „1990”.

Oficjalną decyzję o wprowadzeniu denominacji ostatecznie podjęto jednak dopiero po kilku latach, po względnym opanowaniu inflacji. Sejm uchwalił odpowiednią ustawę 7 VII 1994 roku.

Nowe nominały stanowiły 1/10000 wcześniejszych. Banknot o nominale 10.000 zł został zastąpiony monetą o nominale 1 złotego, banknot 20-tysięczny – monetą 2-złotową, banknot 50-tysięczny – monetą 50-złotową, banknot 100-tysięczny – nowym banknotem 10-złotowym, banknot 200-tysięczny – nowym banknotem 20-złotowym, banknot 500-tysięczny – nowym banknotem 50-złotowym, banknot o nominale 1.000.000 zł – nowym banknotem 100-złotowym, banknot o nominale 2.000.00 – banknotem o nominale 200 zł. Warto zaznaczyć, że były to całkowicie nowe banknoty, zaprojektowane przez Andrzeja Heidricha, różniące się od dawnych banknotów o tych nominałach. Przedstawiały one dawnych władców Polski i miały nowocześniejsze zabezpieczenia przed fałszowaniem.

Wprowadzona została też z powrotem moneta zdawkowa, czyli moneta będąca częścią ułamkową (przeważnie 1/100) podstawowej jednostki w danym państwie. W przypadku Polski był i jest to grosz, stanowiący 1/100 złotego. Banknot o nominale 100 zł został zastąpiony monetą o nominale 1 grosza, banknot 200-złotowy – monetą o nominale 2 gr, banknot 500-złotowy – monetą o nominale 5 gr, banknot o nominale 10.000 zł – monetą o nominale 10 gr, banknot o nominale 20.000 zł – monetą o nominale 20 gr, banknot o nominale 50.000 zł – monetą o nominale 50 gr. Banknoty o nominale 50 zł nie miały swojego odpowiednika ze względu na zbyt małą wartość.

Reforma weszła w życie pół roku po jej uchwaleniu. 1 I 1995 r. nowe monety i banknoty weszły do obiegu. Przez 2 lata (1995-1997) stare i nowe pieniądze funkcjonowały obok siebie. Były podwójne ceny – w starych nominałach i w nowych. Jeśli ktoś ma kupioną w tym czasie książkę z nie zerwaną nalepką z ceną, może to sprawdzić. Stare pieniądze zostały ostatecznie wycofane z obiegu po 2 latach – 1 I 1997 roku. Natomiast aż do 2010 roku można je było wymieniać na nowe pieniądze.

Wprowadzonymi w 1995 roku pieniędzmi posługujemy się do dzisiaj, choć oczywiście w następnych latach wybijane lub drukowane były nowe. W 2013 wprowadzone pewne drobne zmiany w banknotach, przy zachowaniu wszakże większości elementów wyglądu graficznego.