Dziś jest Święto Matki Bożej Szkaplerznej. Pod takim właśnie wezwaniem jest kaplica w Jurkach w powiecie radzyńskim.

Święto to wiąże się z objawieniem, jakiego doświadczył św. Szymon Stock, pustelnik, generał zakonu karmelitów w 1251 roku. Objawiła mu się Matka Boża. Wręczyła mu brązową szatę, mówiąc: Przyjmij, synu, szkaplerz twego zakonu, jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania. Od tego czasu pojawiła się nowa forma religijności - noszenie szkaplerzy. Szkaplerz jest to kawałek materiału okrywający barki, klatkę piersiową i górną część pleców. Od czasów objawienia św. Szymona Stocka pojawiła się nowa forma religijności polegająca na noszeniu szkaplerza połączonego z poszczeniem w środy i soboty. Szybko rozszerzyła się ona poza zakon karmelitów, a później w ogóle poza zakony. Została ona zaakceptowana przez Kościół. W późniejszych wiekach nastąpiły pewne zmiany. Jeden duży kawałek materiału zaczął być zastępowany dwoma mniejszymi połączonymi sznurkiem. Na początku XX w., w roku 1910, papież Pius X, dopuścił jeszcze większe uproszczenie, a mianowicie zastępowanie szkaplerza metalowym medalikiem z wizerunkiem Matki Bożej.

Nabożeństwo szkaplerza należało kiedyś do najpopularniejszych form czci Matki Bożej. Jeszcze dzisiaj spotyka się bardzo wiele obrazów Matki Bożej Szkaplerznej (zwanej też Matką Bożą z Góry Karmel w nawiązaniu do zakonu karmelitów i miejsca jego powstania), ołtarzy i kościołów. We Włoszech jest kilkaset kościołów Matki Bożej z Góry Karmel, w Polsce blisko setka. Nosi takie wezwanie bazylika w La Valetcie, stolicy Malty.

Szkaplerz nosili liczni władcy europejscy i niemal wszyscy królowie polscy (od św. Jadwigi i Władysława Jagiełły poczynając), a także liczni święci, również spoza Karmelu, m.in. św. Jan Bosko, św. Maksymilian Maria Kolbe, św. Wincenty a Paulo, św. Jan Paweł II.

Święto Matki Bożej z Góry Karmel (czyli Matki Bożej przedstawianej tak, jak widział ją św. Szymon Stock podczas objawienia) karmelici obchodzili od XIV w. Benedykt XIII w 1730 r. zatwierdził je dla całego Kościoła. W Polsce otrzymało to święto nazwę Matki Bożej Szkaplerznej. Właśnie pod takim wezwaniem jest kaplica w Jurkach w powiecie radzyńskim.

Jurki są niewielką wsią obok Kąkolewnicy. Pierwsze wzmianki o nich pochodzą z XVI wieku. Początkowo były wsią królewską, potem przeszła w ręce prywatne. Należała do rodzin Chromińskich, Majewskich i Wismonttów. Do tych ostatnich należał majątek ziemski po uwłaszczeniu w 1864 roku. Ważną postacią w lokalnej historii był Franciszek Wismontt. Zaangażował się on w budowę kościoła w Kąkolewnicy w latach 60. XIX wieku. Został t. zw. prezesem dozoru, czyli przewodniczącym społecznego komitetu budowy. Gdy świątynia była już gotowa i miała być budowana dzwonnica, doszło do konfliktu między Wismonttem a proboszczem parafii w Trzebieszowie, do której miał należeć nowo wybudowany kościół (rosyjski zaborca zakazał utworzenia nowej parafii), księdzem Julianem Perzanowskim. Wcześniej współpracujących duchownego i ziemianina poróżniła kwestia koncepcji dzwonnicy. Proboszcz wpadł na nietypowy pomysł, by nie stała ona naprzeciwko głównych wrót kościoła, ale z boku, na prawo od kościoła i wbrew prezesowi dozoru przeforsował realizację swojej koncepcji. Franciszek Wismontt obraził się za zignorowanie jego opinii i całkowicie odsunął się od spraw nowego kościoła. Co więcej, nie chciał nawet uczestniczyć we mszach tam odprawianych i dlatego postanowił... zbudować sobie prywatną kaplicę, w której oddzielnie odprawiano dla niego msze. Taka właśnie była geneza budowy kaplicy p. w. Matki Bożej Szkaplerznej w Jurkach.

Jest to niewielki obiekt usytuowany przy końcu lipowej alei biegnącej do dawnego dworu, frontem zwrócony na wschód. Wnętrze kryte jest stropem, a okna są ostrołukowe. W środku jest ołtarz i obrazy religijne. Jest tam też zabytkowy neogotycki krucyfiks oraz zabytkowa... lampa.

Z okazji Święta Matki Bożej Szkaplerznej, czyli święta patronalnego, które przypada 16 VII, w kaplicy organizowany jest zawsze odpust, ale dla wygody nie jest w samo święto, tylko w najbliższą niedzielę.

zdjęcia: Justyna Kurowska