Święta Rita i relikwie w Borkach

Dziś Kościół wspomina świętą Ritę (Rytę) z Cascii, uważaną za patronkę spraw trudnych i beznadziejnych. W kościele w Borkach są jej relikwie i organizuje się nabożeństwa z nią związane, zaś w Gąsiorach jest jej wizerunek na witrażu.

Rita Mancini, z domu Lotti, urodziła się w Roccoporenie w środkowych Włoszech prawdopodobnie w roku 1381. Jej rodzice byli prostymi wieśniakami. Od dzieciństwa była bardzo pobożna. Marzyła o tym, żeby zostać zakonnicą. Rodzice przymusili ją jednak do niechcianego małżeństwa z Paolem Mancinim. Okazał się być złym mężem. Był on człowiekiem rozrywkowym, w domu będącym gościem, a do tego porywczym awanturnikiem. Rita cierpliwie znosiła swój los, modląc się o zmianę postępowania męża. Tak też się stało. Mancini z czasem się nieco ustatkował.

Małżonkowie mieli dwóch synów – braci-bliźniaków, Giacoma i Paola. Odziedziczyli oni porywczy charakter po ojcu.

Paolo Mancini został zamordowany. Jego synowie postanowili go pomścić. Święta Rita próbowała ich namówić, by poniechali tego zamiaru, ale oni nie mieli zamiaru słuchać matki, wierni obowiązującej w tamtych okolicach zwyczajowi wendetty. W tej sytuacji święta gorliwie modliła się, by jej synowie nie stali się zabójcami. Tak też się stało. Okolicę, w której mieszkała rodzina, nawiedziła zaraza. Giacomo i Paolo padli jej ofiarami. Przed śmiercią pogodzili się z matką.

Po śmierci synów święta Rita postanowiła wreszcie zrealizować marzenie o zostaniu zakonnicą. Wstąpiła do zakonu augustianek – żeńskiej gałęzi augustianów. Przyjęta została dopiero za czwartym razem, po trzech odmowach. Jako zakonnica wykazywała się wielką gorliwością w modlitwie i postach. Miała ogromne nabożeństwo do Męki Pańskiej. Bardzo ją rozpamiętywała.

W Wielki Piątek w 1443 r. podczas kazania na ten temat prosiła w modlitwie o możliwość doświadczenia cząstki tej męki, choć jednego ciernia z korony cierniowej. Po tym otrzymała stygmat. Na jej czole pojawiła się rana podobna do ran zadanych Chrystusowi przez ciernie z korony cierniowej. Rana ta nie goiła się i wydawała nieprzyjemny zapach, przez co Rita zaczęła być izolowana.

Święta Rita zmarła 22 V 1457 r. w Cascii. Jej ciało znajduje się tam do dziś, pozostając w dobrym stanie, co jest uznawane za jeden z możliwych znaków świętości. Do grobu Rity zaczęli przybywać pielgrzymi. Kult sformalizowany został późno. W 1628 r. została beatyfikowana, zaś kanonizowana dopiero w 1900 roku. Kościół wspomina ją 22 V.

Święta Rita znana jest jako patronka spraw trudnych i beznadziejnych. Jej kult żywy jest w Polsce, szczególnie od lat 70. XX w., kiedy to do naszego kraju wrócili augustianie i zaczęli po tym popularyzować kult świętej należącej do żeńskiej gałęzi ich zakonu. W naszym kraju ośrodkami jej kultu są Nowy Sącz, gdzie jest jej sanktuarium, Kraków, gdzie w tamtejszym kościele p. w. św. Katarzyny są jej relikwie, oraz... Borki w powiecie radzyńskim, gdzie też znajdują się relikwie świętej. Sprowadzone zostały one z Cascii do tamtejszego kościoła p. w. Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych. Od 2009 r. w borkowskiej świątyni odprawiane są regularnie nabożeństwa ku czci świętej Rity. Do relikwii przybywają pielgrzymi. Na przykład w 2014 r. przybyła aż 57-osobowa grupa pielgrzymów z Radoryża Kościelnego na czele z tamtejszym proboszczem.

Oprócz tego w kościele p. w. Andrzeja Boboli w Gąsiorach w powiecie radzyńskim (gm. Ulan-Majorat) znajduje się wizerunek świętej. Jest ona przedstawiona na witrażu. Widać na nim, jak w kierunku modlącej się zakonnicy nadlatuje anioł trzymający w rękach koronę cierniową, co jest symboliczną, artystyczną wizją przekazania stygmatu.