Zamknij

180. rocznica urodzin Marii Konopnickiej (23 V 1842)

06:00, 23.05.2022 . Aktualizacja: 21:52, 23.05.2022

Dziś mija 180. rocznica urodzin znanej polskiej pisarki (poetki, nowelistki, autorki utworów dla dzieci) oraz działaczki społecznej, Marii z Wasiłowskich Konopnickiej.

Maria Wasiłowska urodziła się 23 V 1842 r. w Suwałkach w rodzinie szlacheckiej, jednak dzieciństwo i młodość spędziła w okolicach Kalisza. Przez 2 lata uczyła się w pensji (szkole dla dziewcząt) w Warszawie. W 1862 r. wyszła za mąż za Piotra Konopnickiego, ziemianina spod Łęczycy. Pod koniec 1863 roku oboje wyjechali do Drezna z obawy przed represjami rosyjskimi. Po powrocie trzeba było sprzedać majątek ziemski, który w międzyczasie popadł w ruinę. W 1876 r. małżeństwo się rozpadło. Maria Konopnicka musiała troszczyć się o utrzymanie szóstki dzieci. Robiła to, dzierżawiąc majątek ziemski i udzielając korepetycji. Mimo to znajdowała czas na samokształcenie, a także na podjęcie działalności literackiej, która z czasem stała się także jednym ze źródeł utrzymania. Debiutancki utwór, wiersz W zimowy poranek, ukazał się w piśmie „Kaliszanin” w 1870 r. Uznanie zdobyła Konopnicka cyklem poetyckim W górach, publikowanym w 1876 r. w „Tygodniku Ilustrowanym”. W latach 1876-1890 Maria Konopnicka mieszkała w Warszawie. W latach 1884-1886 była redaktorką czasopisma naukowo-literackiego „Świt”. W kolejnych latach ukazywały się coraz to nowe wiersze i nowele Konopnickiej.

Jej poezję cechowały: wrażliwość na krzywdy ludzkie, patriotyzm, bliski związek ze wsią. Inspiracje folklorystyczne są w jej w twórczości silne, nieraz wręcz stylizowała swoje wiersze na poezję ludową, jak w przypadku wiersza A kto cię będzie złotem. Przykładem współczucia może być wiersz Wolny najmita, pokazujący smutny los nie mającego własnej roli sezonowego robotnika rolnego. Ludowość połączona z patriotyzmem jest widoczna w wierszu Chodziły tu Niemce..., pokazujący przywiązanie do ziemi i ojczyzny chłopa, który nie chce ulec namowom członków niemieckiej komisji kolonizacyjnej.

Maria Konopnicka także w swoich nowelach dawała realistyczny i przepełniony współczuciem obraz biednych ludzi. Zostały one zebrane w kolejnych zbiorach: Cztery nowele (1888), Na drodze (1893), Nowele (1897), Ludzie i rzeczy (1898). Najbardziej znaną z nowel Konopnickiej jest Nasza szkapa.

Osobne miejsce w twórczości Konopnickiej zajmują utwory dla dzieci. Wśród jej wierszy są też wiersze dla małych odbiorców. Najbardziej znanym i do dziś popularnym jest wiersz Nasza zima zła. Napisała też powieść-baśń dla dzieci O krasnoludkach i sierotce Marysi.

Oprócz tego uprawiała też krytykę literacką. Napisała wiele o dziełach pisarzy zarówno zagranicznych, jak i polskich. Cenione są zwłaszcza jej opinie na temat twórczości Adama Mickiewicza.

W latach 90. XIX wieku Konopnicka mieszkała poza krajem, często zmieniając miejsce zamieszkania. Była m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Włoszech, Francji. Cały czas utrzymywała jednak kontakt z Polską. Jako zaangażowana patriotka działała na jej rzecz, nagłaśniając prześladowania Polaków przez zaborców. Była współorganizatorką protestów przeciw represjom wobec dzieci we Wrześni, niemieckim ustawom wywłaszczeniowym, a także przeciw prześladowaniom unitów przez Rosjan.

W 1903 r. zamieszkała w kupionym jej ze społecznych składek (jako wyraz uznania i wdzięczności społeczeństwa dla jej pracy) dworku w Żarnowcu pod Krosnem.

W latach 1905-1907 organizowała pomoc dla rodzin osób uwięzionych z przyczyn politycznych oraz ich rodzin.

W roku 1908 powstał jeden z najbardziej znanych utworów – patriotyczna pieśń Rota, do której muzykę napisał Feliks Nowowiejski. Inspiracją dla jej napisania było zaostrzenie kursu germanizacyjnego w Niemczech w okresie kanclerstwa Bernharda von Bülowa i wspomniana ustawa wywłaszczeniowa z 1908 roku. Rota szybko stała się jedną z najważniejszych polskich pieśni patriotycznych i jest nią do dnia dzisiejszego. Podkreśla przywiązanie do ojczystej ziemi i polskiej idei narodowej, a także dumę z tego wynikającą.

Ostatnim utworem Konopnickiej był wydany tuż przed śmiercią poemat Pan Balcer w Brazylii, opowiadający niedolę polskich emigrantów w Ameryce.

Maria Konopnicka zmarła 8 X 1910 r. we Lwowie i została pochowana w tym mieście na słynnym Cmentarzu Łyczakowskim. W czasie II wojny światowej Niemcy zniszczyli pomnik na jej grobie z zemsty za Rotę. Został jednak odbudowany po wojnie.

W Radzyniu jest ulica Marii Konopnickiej. Znajduje się ona Osiedlu 100-lecia (dawnym Osiedlu 30-lecia).

Sejm RP ogłosił Marię Konopnicką jedną z patronek roku 2022.

(.)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%