Święty Władysław I

Dziś Kościół wspomina świętego Władysława I, króla Węgier.

Święty Władysław (Laszlo) urodził się między rokiem 1040 a 1048, prawdopodobnie w Krakowie. Był synem Beli, późniejszego króla Węgier, przedstawiciela bocznej linii dynastii Arpadów. Vazul - ojciec Beli, czyli dziadek Władysława - podniósł bunt przeciw królowi Stefanowi I Świętemu, oburzony na to, że ten nie chciał po śmierci swego syna, św. Emeryka, wyznaczyć go na następcę tronu. Vazul został za to oślepiony, a jego synowie – Andrzej, Bela i Levente – musieli uciekać z kraju – najpierw do Czech, a potem do Polski. Bela w Polsce otrzymał rękę nieznanej z imienia siostry księcia Kazimierza Odnowiciela. Ich synem był właśnie Władysław. Przebywał w Polsce przez wiele lat po urodzeniu. Polski kronikarz Gall Anonim stwierdził, że przez to z obyczaju "niemal stał się Polakiem". Zapewne urodzeniu się w Polsce zawdzięcza słowiańskie imię Władysław, choć na Węgrzech znane w zniekształconej formie Laszlo.

Stosunki polsko-węgierskie stały się intensywne w połowie XI wieku. Polski książę, a potem król, Bolesław Szczodry interesował się sytuacją polityczną u południowego sąsiada swego państwa i wspierał przyjaznych Polsce pretendentów przeciw ich przeciwnikom: najpierw Belę, po śmierci Beli jego starszego syna Gejzę, a po śmierci Gejzy właśnie Władysława. Z polską pomocą zostawali oni po kolei królami Węgier i po uzyskaniu tronu utrzymywali sojusz polsko-węgierski, przeciwstawiając się wpływom niemieckim. W ramach tego ostatniego zarówno Bolesław, jak Władysław zbliżyli się do papieża Grzegorza VII, który starał się wzmocnić pozycję papiestwa wobec cesarzy niemieckich. Do sojuszu przeciw cesarzowi obok papieża i władców środkowoeuropejskich włączyła się też opozycja w samych Niemczech. Na tym tle doszło do zawarcia politycznego małżeństwa Władysława z Adelajdą, córką księcia szwabskiego, przywódcy niemieckiej opozycji i pretendenta do tronu niemieckiego.

Król Władysław popierał Kościół w samych Węgrzech. Za jego panowania trwała rozbudowa struktur kościelnych i pogłębianie chrystianizacji. Wreszcie sam król był osobiście pobożny.

Król był też znany jako odważny rycerz. Jeszcze przed zostaniem królem wyróżnił się podczas walk z Pieczyngami.

W okresie jego panowania nastąpił rozrost terytorialny Królestwa Węgier. Po pokonaniu Pieczyngów udało się ostatecznie opanować Siedmiogród. Stał się on z czasem ważną dzielnicą królestwa. Utworzono na jego terenie nową diecezję w Wielkim Waradynie (obecnie Oradea w Rumunii). W podziemiach wybudowanej tam katedry spoczęły szczątki króla. Jego sarkofag został jednak zniszczony w XVI wieku przez protestantów, a sama katedra przez Turków w XVII wieku.

Za panowania Władysława I rozpoczął się też zakończony już za czasów jego syna, króla Kolomana Uczonego, proces przyłączania Chorwacji do Węgier. Król wykorzystał zamęt w tym kraju. Został tam wezwany przez swoją siostrę Ilonę, która była chorwacką królową.

Święty Władysław umiał wznieść się nad urazę i docenić zasługi króla Stefana I, mimo że ten ostatni kazał oślepić jego dziadka. To za panowania Władysława I doszło do uwieńczonych sukcesem zabiegów o kanonizację Stefana I, który stał się świętym. Na ołtarze wyniesiony został też syn króla Stefana, królewicz Emeryk, oraz zasłużony w dziele chrystianizacji biskup Gerard.

Święty Władysław I zmarł 29 VII 1095 roku w Nitrze (obecnie na Słowacji). Zaczęto go uważać na Węgrzech za świętego. Oficjalnie został za niego uznany przez Kościół w 1192 roku. Jego wspomnienie pierwotnie było obchodzone 27 VI, natomiast obecnie przypada 30 VI. W Polsce są dwie parafie i dwa zabytkowe kościoły pod jego wezwaniem – w Kunowie (woj. świętokrzyskie, pow. ostrowiecki) i w Szydłowie (woj. świętokrzyskie, pow. staszowski).

Św. Władysław I jest jedynym świętym o imieniu Władysław. Poza nimi jest jeszcze kilkunastu błogosławionych, w większości z Polski. Jest to imię słowiańskie. Oznacza tego, który "włada sławą", to znaczy sławnego, znamienitego. Było kilku królów Węgier i Polski (oraz szereg polskich książąt dzielnicowych) noszących imię Władysław, a nawet jeden król Neapolu.

Obecnie imię straciło na popularności. Obecnie jest w Polsce 70. imieniem pod względem popularności. Nosi je 78 tysięcy mężczyzn w naszym kraju.