Dziś mija 215. rocznica śmierci Franciszka Smuglewicza, wybitnego polskiego malarza.

Franciszek Smuglewicz urodził się 6 X 1745 roku w Warszawie. Wywodził się z rodziny o artystycznych tradycjach. Malarzami byli brat jego babki Szymon Czechowicz (1689-1775), jego ojciec Łukasz Smuglewicz (1709-1780) oraz starszy brat Antoni Smuglewicz (1740-1810). Początkowo to ojciec młodego Franciszka malarstwa, potem jednak (w 1763 r.) wysłał go na nauki do Rzymu. Od 1766 r. Franciszek Smuglewicz studiował tam na Akademii św. Łukasza. Uzyskał na ten cel wsparcie finansowe króla Stanisława Augusta. Młody artysta we Włoszech wykonywał rysunki starożytnej architektury i malował sceny mitologiczne. Miał zasługi w dokumentowaniu swymi rysunkami badań archeologicznych w Rzymie, co przyniosło mu uznanie we Włoszech i w całej Europie. Podczas pobytu we Włoszech zdobył też tytuł doktora filozofii.

W 1784 roku wrócił do Warszawy, skąd w 1784 roku przeprowadził się do Wilna, potem z powrotem do Warszawy, gdzie otworzył pracownię malarską. W 1797 r. znowu zamieszkał w Wilnie, został bowiem mianowany profesorem rysunki na tamtejszym uniwersytecie. Grono jego uczniów stworzyło t. zw. wileńską szkołę malarską. Zmarł 18 IX 1807 roku w Wilnie.

Franciszek Smuglewicz zaliczany jest do przedstawicieli klasycyzmu. malował krajobrazy, portrety, obrazy o tematyce mitologicznej, religijnej, a także – w późniejszym okresie życia i twórczości – historycznej i patriotycznej. Był też autorem malowideł ściennych w rezydencjach. Razem ze wspomnianym bratem Antonim malował freski w pałacach w Dobrzycy (obecnie woj. wielkopolskie, pow. pleszewski), Śmiełowie (obecnie woj. wielkopolskie, pow. jarociński) czy Lubostroniu (obecnie woj. kujawsko-pomorskie, pow. żniński).

Obrazy autorstwa Smuglewicza ozdabiają najstarsze polskie sanktuarium – bazylikę Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu. Jest ich tam aż siedem.

Smuglewicz ma też epizod związany z naszym regionem, namalował bowiem obraz "Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny", który znajdował się w ołtarzu głównym kościoła p. w. Wniebowzięcia NMP w Kocku. Obecnie jednak jest tam inny obraz o tym samym tytule pędzla Michała Borucińskiego, powstały w 1954 roku.

Franciszek Smuglewicz był patriotą i sympatyzował ze stronnictwem patriotycznym podczas Sejmu Wielkiego. Jego patriotyzm miał odzwierciedlenie w jego twórczości. Wśród obrazów historycznych wymienić można "Obronę Trembowli", "Bitwę pod Chocimiem" i "Bitwę pod Warką", wśród obrazów ukazujących współczesne artyście wydarzenia i mających wymowę patriotyczną – "Przysięgę Kościuszki na krakowskim Rynku". Smuglewicz rozpoczął też cykl grafik "Obrazy historii polskiej w stu rycinach", z których jednak tylko 9 doczekało się powielenia, gdyż brakowało w Polsce odpowiedniej ilości osób umiejących przygotowywać metalowe płyty, z których dokonywano odbitek. Obok współczesnego mu Jana Piotra Norblina miał zasługi we wprowadzaniu specyficznie polskiej tematyki do malarstwa. Był artystą wybitnym i zasłużonym, ale obecnie zapomnianym.