Święta Łucja i obraz w Czemiernikach

Dziś przypada wspomnienie świętej Łucji, męczennicy. W kościele w Czemiernikach jest obraz, który być może przedstawia właśnie ją.

W kościele p. w. św. Stanisława w Czemiernikach w zwieńczeniach ołtarzy bocznych są niewielkie okrągłe obrazy, t. zw. tonda, przedstawiające świętych. Są to dość zagadkowe obrazy, bo nic nie wiadomo praktycznie nic na ich temat. Nie wiadomo ani tego, kiedy powstały (prawdopodobnie w drugiej połowie XIX w.), ani tego, kto je namalował, ani tego, kogo przedstawiają. Według jednej z hipotez jeden z tych obrazów, ukazujący kobietę w białej sukni i czerwonym płaszczu, trzymającą w jednej ręce koronę, a w drugiej wagę, nad której głową świeci gwiazda, ukazuje właśnie świętą Łucję. Są jednak inne hipotezy, według których jest to święta Helena szwedzka albo symboliczna alegoria cnót chrześcijańskich.

Święta Łucja żyła na przełomie III i IV wieku. Pochodziła z Syrakuz (miasta na Sycylii) zamożnej rodziny. Miała być wydana za mąż, ale do tego nie doszło. Otóż pewnego razu przyłączyła się do grupy pielgrzymów zmierzających do grobu chrześcijańskiej męczennicy z Sycylii, świętej Agaty. To spowodowało jej nawrócenie. Postanowiła nie wychodzić za mąż. W tym czasie wybuchły wielkie prześladowania chrześcijan na polecenie cesarzy Dioklecjana i Maksymiana. Łucja po torturach została zabita, bo nie chciała wyrzec się chrześcijaństwa. W późniejszych wiekach jej męczeństwo obrosło legendami, zawierającymi standardowe motywy. Najstarszy jej żywot pochodzi z V wieku.

Jej relikwie do 1038 r. były w Syrakuzach, skąd zostały zabrane do Konstantynopola. W 1204 r. po t. zw. "czwartej krucjacie" zostały one zabrane do Wenecji. W 2004 r. odesłano je z powrotem do Syrakuz. W 1894 r. odkryto jej pierwotny grób.

Wspomnienie świętej Łucji przypada 13 XII. Jest patronką osób mających chore oczy, hiszpańskiego miasta Toledo i Szwecji. W tym ostatnim kraju rozwinął się mocniej jej kult. Zwyczaje z nim związane przetrwały tam do dziś, mimo że Szwecja jako kraj luterański odrzuciła kult świętych. Jej wspomnienie jest tam świętem światła, kiedy to dzieci zgodnie z tradycja idą w pochodzie prowadzonym przez dziewczynę w wieńcu z zapalonymi świecami na głowie. Zwyczaje związane z dniem wspomnienia świętej Łucji obecne są także u polskich i słowackich górali. Warto też wspomnieć, że w Warszawie jest parafia pod jej wezwaniem.

Od imienia świętej Łucji pochodzi wiele nazw miejscowości w wielu krajach (głównie Włoszech i państwach Ameryki Łacińskiej), dzielnicy Neapolu (od której z kolei pochodzi znana pieśń), jednej z wysp Republiki Zielonego Przylądka oraz... całego wyspiarskiego państwa na Karaibach o nazwie Sant Lucia.