260. rocznica śmierci Elżbiety Drużbackiej (14 III 1765)

Dziś mija 260. rocznica śmierci Elżbiety z Kowalskich Drużbackiej, poetki i tłumaczki, jednej z pierwszych polskich pisarek.

Nic nie wiadomo o wczesnym etapie życia Elżbiety Kowalskiej. Prawdopodobnie pochodziła z Wielkopolski. Uważa się też, że urodziła w ostatnich latach XVII wieku, w 1698 albo 1699 roku. Nie wiadomo, w którym dokładnie roku, ale przed 1721 r., wyszła za mąż za skarbnika żydaczowskiego Kazimierza Drużbacki ego, gospodarując razem z nim w dzierżawionych od rodziny Sieniawskich majątkach ziemskich w Cieplicach i Rzemieniu. Bywała na dworach magnackich – u Sieniawskich, Branickich, Czartoryskich, Sanguszków. Tam zdobyła wiedzę na temat literatury, mitologii greckiej oraz poznała język francuski. Prawdopodobnie w roku 1756, już po śmierci męża, osiadła w klasztorze bernardynek w Tarnowie. Tam zmarła 14 III 1765 roku.

Elżbieta Drużbacka pisała liryczne wiersze o charakterze sielankowym albo satyrycznym. W jej utworach zaznaczały się religijność, wrażliwość na piękno przyrody, żart obyczajowy. Oprócz tego Drużbacka była także autorką epickich utworów o tematyce romansowej – "Fabuły o księciu Adolfie" czy "Historii chrześcijańskiej księżny Elefantyny". Inspiracją dla tych ostatnich była literatura francuska. Większą część jej dorobku literackiego już za jej życia, w roku 1752, wydał biskup Józef Andrzej Załuski w tomie zatytułowanym "Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych". Jej wiersze zostały też wydane w 1903 roku w pierwszym tomie "Skarbca poezji polskiej". Innym ważnym jej utworem jest poemat "Opisanie czterech pór roku". 

Twórczość Elżbiety Drużbackiej była ceniona przez Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja. Nazywana była "Safoną słowiańską" i "muzą sarmacką". Była jedną z pierwszych polskich pisarek. Wprawdzie już w XI w. Poetyckie modlitwy tworzyła księżna Gertruda, a w XVI w. Żyła Zofia Oleśnicka, ale pierwsza z nich pisała po łacinie, a autorstwo drugiej bywa kwestionowane. Z kolei Franciszka Radziwiłłowa była już współczesna Drużbackiej. Trzecia była Antonina Niemiryczowa.