Mikołaj Cebulka

Mikołaj Cebulka był polskim urzędnikiem i dyplomatą, mającym zasługi w rywalizacji z Krzyżakami, właściciela ziem, na których powstał później Radzyń.

Mikołaj Cebulka urodził się prawdopodobnie około roku 1380 w Czechowie, wsi pod Lublinem (dziś jego dzielnicy). Pochodził z rodziny herbu Cielepała.

Był bliskim współpracownikiem polskiego króla Władysława Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda. Był chociażby reprezentantem Polski i Litwy przed Bernardem Makraiem, komisarzem króla węgierskiego i cesarza niemieckiego Zygmunta Luksemburga, który zgodził się być rozjemcą między Polską i Litwą a państwem krzyżackim. Cebulka używał zręcznej argumentacji przeciwko mocnym argumentom krzyżaków, którzy zwracali uwagę na to, że książę Witold zrezygnował na ich rzecz ze Żmudzi umową salińską z 1398 roku, a król Władysław zgodził się na to umową w Raciążku w 1404 roku. Cebulka stwierdził, że zrzeczenie się nie jest ważne, bo po pierwsze książę Witold nie uzgodnił go ze swoją córką, wielką księżną moskiewską, a po drugie i ważniejsze – nie było zgody mieszkańców Żmudzi na tę zmianę. O ile pierwszy z argumentów był raczej tylko kruczkiem, o tyle drugie było ważne, stanowiło podstawę zasady "Nic o nas bez nas", rozwijanej potem na soborze w Konstancji przez Pawła Włodkowica, a potem także w późniejszych wiekach przez polską myśl polityczną.

Cebulka był dyplomatą wykorzystywanym też w innych misjach. Gdy przewrotny król Zygmunt w 1421 r. rozstrzygnął spór o Żmudź na rzecz krzyżaków, król Władysław i książę Witold dali wyraz swemu oburzeniu, pierwszy ustami biskupa Zbigniewa Oleśnickiego, drugi właśnie Mikołaja Cebulki. Przemawiali tak twardo, że oburzony cesarz kazał ich utopić. Tylko interwencja doradców niemieckiego władcy, którzy z trudem przekonali swego pana, że zabicie posłów byłoby czynem niegodnym i horrendalnym, uratowała im życie.

Czytelnikowi z Radzynia i jego okolic warto zwrócić uwagę, że w 1415 r. król Władysław Jagiełło nadał Mikołajowi Cebulce za jego zasługi teren nazwany w dokumentach "pustkowiem nad rzeką Białką". W 1430 r. razem ze swym bratem Cebulka założył on wieś o nazwie Białka Niżna, na terenie której w latach 60. XV w. założony został Radzyń.

Mikołaj Cebulka zmarł pod koniec 1455 roku lub na początku roku 1456, ale przed drugą połową marca tego roku. Tym samym w najbliższych miesiącach przypada 570. rocznica jego śmierci.

Profesor Andrzej Nowak, autor wspaniałej serii wydawniczej "Dzieje Polski" sugerował mieszkańcom Radzynia, by wybudowali pomnik Mikołajowi Cebulce.

Pośrednio hołd oddali mu za to mieszkańcy gminy wiejskiej Radzyń Podlaski. Herb tej gminy przedstawia niedźwiedzią głowę oraz sękaty pień na czerwonym tle. Głowa niedźwiedzia i kolor tła stanowią oczywiście nawiązanie do herbu miasta Radzyń, ale już pień to nawiązanie herbu Cielepała, którym pieczętowała się rodzina Cebulków.