100. rocznica urodzin Anny Świderkówny (5 XII 1925)

Dziś mija okrągła, 100. rocznica urodzin Anny Świderkówny, historyczki, filologa klasycznego i biblistki, tłumaczki, profesora UW, autorki znakomitego cyklu książek o Piśmie Świętym „Rozmowy o Biblii”.

Anna Świderek urodziła się 5 XII 1925 r. w Warszawie. Mając zaledwie 13 lat, przeczytała "Grecję niepodległą" prof. Tadeusza Zielińskiego (1859-1944). Pod wpływem tej książki zafascynowała się kulturą antyczną.

W okresie okupacji zdała maturę na tajnych kompletach. W 1944 roku uczestniczyła w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka.

Po wojnie podjęła studia filologiczne (oczywiście z filologii klasycznej) na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Profesor Jerzy Manteuffel, pierwszy polski papirolog i organizator katedry papirologii na Wydziale Historycznym UW, dostrzegł i docenił młodą studentkę, i to bardzo, albowiem... zatrudnił ją jako swoją asystentkę. W 1949 r. ukończyła studia. W 1951 r. została doktorem. W 1957 r. była we Francji jako stypendystka tamtejszego rządu. W 1960 r. habilitowała się, a w 1961 r. została docentem. Od 1962 r. była kierownikiem Katedry Papirologii na Uniwersytecie Warszawskim. Wiele razy reprezentowała Polskę na różnych międzynarodowych konferencjach dotyczących kultury antycznej. W 1969 r. została profesorem nadzwyczajnym, a w roku 1986 – profesorem zwyczajnym.

Wśród jej publikacji można wymienić takie prace jak "W państwie Apolloniosa" (1959), "Kiedy piaski egipskie przemówiły po grecku" (1959), "Hellada królów" (1969), "Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta" (1974), "Siedem Kleopatr" (1978), "Życie codzienne w Egipcie greckich papirusów" (1983), "Bogowie zeszli z Olimpu" (1991).

Pod koniec życia zaczęła pisać o Biblii. Od młodości była zresztą osobą religijną, co było o tyle ciekawe, iż pochodziła z rodziny dość oziębłej religijnie. Wielki wpływ na nią mieli ksiądz profesor Czesław Jakubiec, duchowny i naukowiec, oraz ojciec Augustyn Jankowski, benedyktyn, przeor zakonu w Tyńcu. Ten drugi był jej wieloletnim spowiednikiem, mentorem i przyjacielem.

W 1978 r. wstąpiła do zakonu, nie złożyła jednak ślubów i po roku zrezygnowała, uznając, iż nie ma powołania.

W ostatnich kilkunastu latach życia postanowiła wykorzystać swoją szeroką wiedzę o starożytnym świecie oraz o Biblii do popularyzacji tej ostatniej. W 1994 r. ukazała się książka "Rozmowy o Biblii". Jest to godna polecenia lektura, łącząca szeroką wiedzę z przystępnym sposobem jej przekazywania i wartościami literackimi, a także naukowe podejście ze szczerą religijnością.

Publikacja wzbudziła ona na tyle duże zainteresowanie, że była potem wznawiana, a jej autorka postanowiła rozwinąć poruszone w niej wątki w kolejnych książkach. "Rozmowy o Biblii" koncentrują się bowiem na wczesnych księgach Starego Testamentu, natomiast późniejsze jego księgi oraz Nowy Testament są omówione dość pobieżnie. Prof. Świderkówna postanowiła to uzupełnić. W 1996 r. ukazała książka "Rozmów o Biblii ciąg dalszy", w późniejszych wydaniach nosząca zmieniony tytuł "Rozmowy o Biblii. Narodziny judaizmu" i omawiająca późniejsze księgi Starego Testamentu oraz przemiany w wierze żydowskiej w ostatnich wiekach przed Chrystusem. Natomiast Nowym Testamentem pani profesor zajęła się w trzeciej książce z cyklu – "Rozmowy o Biblii. Nowy Testament" (2000). Te trzy książki określa się niekiedy mianem "trylogii biblijnej", aczkolwiek można by mówić też o tetralogii, gdyż w 2006 r. Anna Świderkówna wydała swoisty "suplement", kolejną książkę o Piśmie Świętym pod tytułem "Rozmowy o Biblii. Opowieści i przypowieści".

Profesor Anna Świderkówna była członkinią Międzynarodowego Stowarzyszenia Papirologów, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk. Była laureatką kilku nagród. W 2008 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Anna Świderkówna zmarła 16 VIII 2008 roku w Warszawie. Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim.