700. rocznica wiecu w Sulejowie (20-23 VI 1318)

Dziś mija okrągła, 700. rocznica wiecu w Sulejowie, który był oficjalnym wsparciem zabiegów księcia Władysława Łokietka o koronę królewską oraz był zapowiedzią późniejszego rozwoju parlamentaryzmu.

W 1314 roku książę Władysław zwany Łokietkiem opanował Wielkopolskę. Tym samym pod jego władzą znalazły się dwie główne dzielnice Polski, już wcześniej władał bowiem Małopolską, a także położonymi między tymi dwiema krainami księstwami łęczyckim, sieradzkim oraz Kujawami. Chcąc utrwalić dzieło zjednoczenia, zaczął czynić zabiegi, by uzyskać od papieża zgodę na koronowanie się na króla Polski. Uznał przy tym, że zabiegi te będą skuteczniejsze, jeśli uzyskają wsparcie szerszych kręgów i nie będą zabiegami jedynie samego władcy i jego najbliższych współpracowników. Program zjednoczenia kraju po okresie rozbicia dzielnicowego cieszył się bowiem poparciem społecznym.

Z tego względu zwołany został wiec w Sulejowie (obecnie miasto w woj. łódzkim, w pow. piotrkowskim). Gospodarzem był tamtejszy klasztor cystersów. Zjazd rozpoczął się 20 VI 1318 r. i trwał 3 dni, do 23 VI. W wiecu tym uczestniczyli liczni dostojnicy świeccy: dwaj kasztelanowie - krakowski i łęczycki; czterej wojewodowie: krakowski, sandomierski, sieradzki i łęczycki; kanclerze z wszystkich księstw dzielnicowych; dwaj sędziowie (krakowski i sandomierski), podkomorzy łęczycki, miecznik łęczycki. Byli też duchowni. Z całą pewnością był biskup włocławski Gerward, zapewne przedstawiciele klasztorów. Oprócz nich w zjeździe uczestniczyły liczne masy rycerzy, a prawdopodobnie także przedstawiciele miast.

Uczestnicy wiecu uchwalili oficjalną petycję do papieża, w której prosili o zgodę na koronację Władysława Łokietka. W petycji tej pisali, że Polska miała w przeszłości koronowanych władców. Skarżyli się, że brak silnej władzy zachęca do najazdów sąsiednie ludy, w tym pogan. Przypominali, że Polacy zawsze uznawali zwierzchnictwo papieża.

Oprócz ułożenia wspomnianej petycji na zjeździe wyrażono też zgodę na warunki papieskie. Uczestnicy zgodzili się na to, by świętopietrze, czyli opłata dla papiestwa, była naliczana w inny sposób - nie "od dymu", czyli od domostwa, jak dotąd, ale od głowy. Ponadto zobowiązali się, że będzie miało miejsce ściganie herezji. Ponadto książę Władysław obiecał pogodzić się z biskupem krakowskim Janem Muskatą.

Kilka dni po wiecu w Sulejowie odbył się drugi wiec - w Pyzdrzycach. Najprawdopodobniej uczestniczący w nim Wielkopolanie zatwierdzili uchwały sulejowskie i przyłączyli się do nich.

Cel zjazdu został osiągnięty. Papież Jan XXII wyraził zgodę na koronację. W 1320 roku Władysław Łokietek został koronowany na króla.

Znaczenie zjazdu sulejowskiego było też inne. Otóż odegrał on rolę w trwającym długie dziesięciolecia procesie tworzenia się zwyczaju zjazdów przedstawicieli społeczeństwa i w dalszej konsekwencji w procesie formowania się parlamentaryzmu.