140. rocznica śmierci Piotra Czerniewicza (31 VIII 1881)

Dziś mija 140. rocznica śmierci Piotra Czerniewicza (Pedra Chernovitza), urodzonego w Łukowie polskiego lekarza, powstańca listopadowego, który miał ogromny wkład w rozwój medycyny w Brazylii.

Piotr Ludwik Napoleon Czerniewicz urodził się 11 IX 1812 roku w Łukowie jako syn oficera. Uczył się w Warszawie, najpierw w szkole prowadzonej przez pijarów, potem na uniwersytecie. Studia medyczne przerwał wybuch powstania listopadowego, w którym Piotr Czerniewicz walczył. Po upadku tego zrywu wyemigrował do Francji i tam dokończył studia na uniwersytecie w mieście Montpellier. W 1837 r. uzyskał tytuł doktora medycyny. Praktykował w mieście Nimes, we wsi Genolhac i w szpitalu wojskowym Val-de-Grace w Paryżu. W 1840 r. wyjechał do... Brazylii. Uznał, że w rozległym i odległym państwie może brakować lekarzy i widział w tym swoją szansę. Nie pomylił się. Wykształconych lekarzy było bardzo mało, a wiedza medyczna była na niskim poziomie. To ostatnie sprawiło, że postanowił nie ograniczać się do praktykowania, ale zająć się także popularyzacją wiedzy medycznej. W 1841 r. jako Pedro Luiz Napoleao Chernovitz wydał książkę Formularz medyczny albo Przewodnik (portugalski tytuł: Formulário ou guia médico), zaś dwa lata później, w roku 1843 – Słownik medycyny popularnej i nauk pomocniczych. Obie te książki – zwłaszcza pierwsza – zdobyły w Brazylii dużą popularność, odgrywając dużą rolę w popularyzowaniu w tym kraju wiedzy medycznej. Były wielokrotnie wznawiane. Podobno egzemplarze Formularza medyczny albo Przewodnika były w każdej aptece, a nawet w każdej... drogerii. Brazylijski lekarz, pisarz i historyk Julio Afranio Peixoto twierdził, że wielokrotnie wznawiana książka była popularniejsza niż... Pismo Święte. Ponadto Peixoto nazwał Czerniewicza jednym z najwybitniejszych brazylijskich lekarzy XIX wieku.

Co ciekawe, w 1855 roku, po kilkunastu latach pobytu, wzbogacony już Czerniewicz wraz z poznaną i poślubioną we Brazylii żoną, z pochodzenia Francuzką, wrócił do Francji i tam żył do końca życia. Zmarł 31 VIII 1881 roku w Paryżu. Pochowany został na cmentarzu Passy. W stolicy Francji jest ulica jego imienia (Rue Chernovitz).

W 2016 roku w parku miejskim w jego rodzinnym Łukowie został odsłonięty przypominający jego postać kamień pamiątkowy.