Dziś mija 80. rocznica śmierci Wojciecha Kossaka, jednego z najsławniejszych polskich malarzy.

Wojciech Kossak urodził się w 1856 roku. Był synem znanego malarza Juliusza Kossaka (1824-1899). Poszedł w ślady ojca. Studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Kształcił się też w Monachium i Paryżu. Potem wrócił do Krakowa. Mieszkał w dworze Kossakówka. Od 1894 roku był w Berlinie, gdzie malował obrazy dla cesarza niemieckiego Wilhelma II. Trwało to do 1902 roku. Do zerwania doszło pod wpływem krytyki jego pracy dla głowy państwa zaborczego, a także wskutek zrażania się samego artysty do coraz bardziej antypolskiej polityki Wilhelma. W roku 1909, jakby chcąc zatrzeć negatywne wrażenie po okresie korzystania z niemieckiego mecenatu, namalował serię obrazów o antyniemieckiej wymowie noszącą zbiorczy tytuł "Duch pruski", w skład której weszły obrazy "Apostolstwo krzyżackie", "Drapieżny lennik", "Jeszcze Polska nie zginęła" i "Rugi pruskie".

W 1916 roku został profesorem Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie.

Wojciech Kossak w swej twórczości w niemałym stopniu wzorował się na swoim ojcu. Malował chętnie sceny historyczne i batalistyczne (zazwyczaj z wojen napoleońskich i powstania listopadowego, ale nie tylko), ale także sceny rodzajowe i portrety. Podobnie jak ojciec znany był z tego, że znakomicie umiał na swych obraz przedstawiać konie i że lubił je malować.

Kossak jest jednym z czołowych przedstawicieli malarstwa historycznego i batalistycznego utrzymanego w realistycznej konwencji.Wśród jego najbardziej znanych dzieł można wymienić takie obrazy jak „Olszynka Grochowska” (1886), „Śmierć Sowińskiego” (1892), „Palenie sztandarów” (1896), „Ułańskie zaloty” (1898), „Bitwa pod Kircholmem” (1925).

Był też razem z Janem Styką twórcą "Panoramy racławickiej", wielkiego malowidła ukazującego bitwę pod Racławicami. Obaj malarze na teren bitwy, który chcieli zobaczyć przed malowaniem, musieli przekradać się nielegalnie przez granicę austriacko-rosyjską, bo władze rosyjskie nie chciały ich wpuścić, nie odpowiadał im bowiem temat planowanego dzieła. Po "Panoramie racławickiej" Kossak razem z Julianem Fałatem malował inną panoramę – "Przejście przez Berezynę". Wykonał ponadto szkice do dwóch kolejnych panoram, ostatecznie nigdy nie powstałych – "Bitwy pod piramidami" oraz "Somosierry".

Wojciech Kossak zmarł 29 VII 1942 roku w Krakowie.

Ciekawostką jest to, iż Kossak był członkiem prawdziwej „artystycznej dynastii”. Był synem sławnego malarza. Dorównał ojcu sławą, a nawet go przewyższył. Jego syn Jerzy także był malarzem, dość cenionym, choć nie tak jak ojciec i dziadek. Znane, ale polu literackim, były córki Wojciecha – Magdalena Samozwaniec, a jeszcze bardziej Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. Z kolei trzecia znana pisarka z tej rodziny, Zofia Kossak-Szczucka (Szatkowska), jest bratanicą Wojciecha, córką jego brata-bliźniaka Tadeusza.

Wojciech Kossak jest jednym z najbardziej cenionych polskich malarzy. Śladem tego jest scena z filmu „Miś”, gdy chciwa żona głównego bohatera podczas rozwodu i podziału majątku zależy jej na tym, by wciąż posiadać obrazy Kossaka, aczkolwiek nie jest powiedziane, o obraz którego z Kossaków chodzi.

Po lekturze artykułu warto przejrzeć galerię z obrazami Wojciecha Kossaka. Wiele z nich jest używanych jako ilustracje w książkach.