Dziś mija 130. rocznica śmierci Napoleona Ordy – polskiego rysownika, malarza, pianisty, kompozytora i pedagoga, którego rysunki dały pojęcie o wyglądzie wielu nieistniejących miejsc.
Napoleon Orda urodził się 11 II 1807 roku w Worocewiczach (obecnie na Białorusi). Pochodził z rodziny szlacheckiej. Szkołę średnią ukończył w Świsłoczy (także obecnie na Białorusi). Rozpoczął studia matematyczne w Wilnie, ale ich nie ukończył, gdyż został aresztowany za udział w organizacji studenckiej. Więziony był przez około rok. Kilka lat później walczył w powstaniu listopadowym. Z tego powodu w 1833 r. zmuszony był emigrować. Wyjechał do Francji. Tam poznał Fryderyka Chopina. Pobierał u niego lekcji gry fortepianie i kompozycji. Uczył go tego także inny sławny kompozytor z Węgier – Ferenc Liszt. Równocześnie pobierał też lekcje rysunku u francuskiego rysownika Pierre'a Girarda. Odbył liczne podróże po wielu krajach.
W 1856 roku dzięki amnestii dla byłych powstańców wrócił w rodzinne strony do Worocewicz. W 1862 r. zamieszkał w Wierzchowni (obecnie na Ukrainie) jako guwerner w domu generała Adama Rzewuskiego.
Interesujące jest to, że największe jego dokonania przypadają na ostatnią dekadę jego życia. W 1873 r. napisał pracę "Gramatyka muzyki czyli wykład rozbiorowy i praktyczny melodii i harmonii z dodatkami o fudze i kontrapunkcie". Była to najwyżej ceniona jego praca dotycząca muzyki. Poza pracami teoretycznymi grał na pianinie i fortepianie oraz komponował, głównie miniatury fortepianowe.
Jednakże najwięcej osiągnął nie w muzyce, ale w rysunku. W 1872 roku rozpoczął cykl podróży po ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W latach 1872-1874 zwiedził Wołyń, Podole i dawne województwo kijowskie, w latach 1875-1877 – Litwę, Białoruś i dawne Inflanty, w latach 1878-1879 – ziemie zaborów austriackiego i pruskiego, w roku 1880 – Kongresówkę. Odwiedzane miejsca uwieczniał na rysunkach i akwarelach. Jego dzieła są nie tylko cenione z punktu widzenia artystycznego, ale mają także wartość historyczną, gdyż ukazują wygląd różnych miejsc i obiektów, niekiedy już dziś nieistniejących. Za życia Ordy wydany został zawierający jego rysunki, litografie i akwarele "Album widoków historycznych Polski poświęcony Rodakom".
Napoleon Orda zmarł 26 IV 1883 roku w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu w Janowie (obecnie na Białorusi). Jego nagrobek został zniszczony w czasach sowieckich w 1980 roku podczas budowy szkoły. Jedyną pozostałością jest posadzona obok stara morwa. Zachowała się też płyta nagrobna, ale znajduje się ona w muzeum w Pińsku.
Jego rysunki i akwarele współcześnie znajdują się w zasobach Muzeum Narodowego w Warszawie i w Krakowie.
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz