Święty Beda Czcigodny

Dziś Kościół wspomina św. Bedę zwanego Czcigodnym – świętego, zakonnika, doktora Kościoła, wszechstronnego uczonego.

Święty Beda urodził się prawdopodobnie w roku 673. Nie wiadomo nic na temat jego pochodzenia. Pochodził z Northumbrii, królestwa w środkowej części wyspy Brytania (obecnie północna część Anglii, środkowa Wielkiej Brytanii). Gdy miał 7 lat, został oddany na nauki do klasztoru benedyktynów w Weartmouth koło Sundelandu. W tym czasie było praktykowane oddawanie do klasztorów, by przygotowywali się do bycia zakonnikami i przy okazji pobierali. Nie musieli oni jednak faktycznie wstępować do zakonu. W przypadku Bedy tak się jednak stało. Nastąpiło to jednak nie w Wearmouth, ale w klasztorze w mieście Jarrow (obecnie region North East England, hrabstwo Tyne and Wear), do którego został przeniesiony dwa lata po rozpoczęciu nauki. Klasztor ten z czasem znany jako znaczący ośrodek intelektualny. Sam Beda był z nim związany aż do śmierci.

W roku 703 św. Beda przyjął święcenia kapłańskie. Od tego momentu dzielił swoje życie pomiędzy modlitwę a studia. Był człowiekiem szczerze pobożnym i jednocześnie bardzo uczonym, jednym z najwybitniejszych umysłów swoich czasów. Napisał m. in. książkę o dziejach Anglii, w tym czasie nie będącej jeszcze jednym państwem, ale zbiorem siedmiu rywalizujących ze sobą królestw, "Martyrologium Bedy" – spis świętych męczenników, żywoty kilku świętych (św. Feliksa z Noli, św. Atanazego, św. Kutberta), liczne komentarze do Pisma Świętego i pism ojców Kościoła, homilie (około 50), listy będące cennym źródłem historycznym dostarczającym wiedzy o wcześnośredniowiecznej Anglii. Beda był też poetą, autorem hymnów i pieśni. Pisał ponadto o poezji, gramatyce, ortografii, geografii, o naturze rzeczy, o czasie. To, co pisał, sam dodatkowo ilustrował własnoręcznie wykonanymi rysunkami.

Jego dorobek był ogromny. Święty Robert Bellarmin powiedział o nim, że "Zachód swoją mądrością oświecił". Porównywany był ze świętym Ambrożym, świętym Augustynem, świętym Hieronimem i świętym Izydorem z Sewilli. 100 lat po jego śmierci, w roku 835, synod w Akwizgranie nadał mu tytuł "czcigodnego". Od tego czasu funkcjonuje on jako przydomek św. Bedy.

To właśnie Beda Czcigodny spopularyzował liczenie czasu od narodzin Chrystusa, choć samą datę Jego narodzin wyznaczył już dwa stulecia wcześniej Dionizy Mały. Oprócz tego św. Beda popularyzował poglądy starożytnych uczonych – Klaudiusza Ptolemeusza i Pliniusza Starszego. Konsekwentnie forsował pogląd, według którego Ziemia jest kulista, dzięki czemu kulistość ziemi nie budziła wątpliwości już w średniowieczu. Beda wykorzystywał też gnomon (kij mający za zadanie rzucać cień różny w zależności od pory dnia) do ustalania szerokości geograficznej.

Święty Beda Czcigodny zmarł 25 V 736 roku, dlatego też jego wspomnienie przypada 25 V. Pierwotnie pochowany został w opactwie w Jarrow, z którym był związany. W 1030 r. jego szczątki zostały przeniesione do katedry w Durham. W 1155 r. umieszczono w specjalnie wykonanym relikwiarzu. W 1373 r. wystawiono mu wspaniały nagrobek w katedrze. Jednakże za czasów króla Henryka VIII, który porzucił katolicyzm, na fali zwalczania "papistów" grób Bedy został sprofanowany, a większość szczątków wyjęta z grobu i porozrzucana. Część udało się uratować.

W 1899 r. świętemu Bedzie Czcigodnemu nadano tytuł doktora Kościoła. Jest on też uważany za patrona lektorów, angielskich pisarzy i historyków oraz miasta Jarrow.