160. rocznica śmierci Józefa Korzeniowskiego (17 IX 1863)

Dziś mija 160. rocznica śmierci Józefa Korzeniowskiego – polskiego pisarza.

Józef Korzeniowski urodził się 19 III 1797 w Brodach w zaborze austriackim (obecnie na Ukrainie). Był synem zarządcy majątku ziemskiego. Uczył się w szkołach w Brodach, Zbarażu i Czerniowcach, potem w słynnym Liceum Krzemienickim. W 1819 r. został zatrudniony przez Krasińskich jako nauczyciel 12-letniego wtedy Zygmunta Krasińskiego, późniejszego wybitnego pisarza. Potem pracował w Bibliotece Zamoyskich w Warszawie. W 1823 r. został wykładowcą wymowy, poezji i literatury polskiej w Liceum Krzemienickim. Od 1829 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W latach 1833-1846 był wykładowcą filologii klasycznej na uniwersytecie w Kijowie. W latach 1838-1846 pełnił funkcję dyrektora gimnazjum w Charkowie, a potem – w latach 1846-1848 – dyrektora gimnazjum w Warszawie. Od 1848 r. był wizytatorem szkół, zaś od 1849 r. – członkiem Rady Wychowania. Na początku lat 60. uczestniczył w przygotowaniach do utworzenia w Warszawie polskiego uniwersytetu. W 1862 r. rzeczywiście on powstał. Nosił nazwę Szkoły Głównej Warszawskiej. W 1869 r. została ona jednak zrusyfikowana.

W 1863 r. Korzeniowski wyjechał do Drezna. Tam zmarł jeszcze w tym samym roku, a konkretnie 17 IX 1863 roku. Ciało zostało sprowadzone do Warszawy i pochowane na Powązkach.

Józef Korzeniowski znany stał się jako pisarz. Był twórcą wszechstronnym: pisał wiersze, nowele, dramaty, powieści. Sięgał też po różne stylistyki. Są w jego twórczości mroczne opowieści w stylu "czarnego romantyzmu", jak opowiadanie "Kamienica narożna" (zekranizowana w 1968 r. jako "Mistrz tańca"), dominują jednak utwory realistyczne. Korzeniowski jest uważany za jednego z ojców polskiej powieści realistycznej, której rozwój miał miejsce w następnych dziesięcioleciach XIX wieku. Fabuła wielu powieści Korzeniowskiego (m. in. "Spekulanta" z 1846 roku czy "Kollokacji" z 1847 r.) rozgrywa się w środowisku szlacheckim. Wśród jego utworów dramatycznych najbardziej ceniony jest dramat "Karpaccy górale", ukazujący życie Hucułów (górali z ukraińskiej części Karpat). Pisał też komedie ukazujące życie szlachty lub mieszczaństwa, n. p. "Majster i czeladnik" (1845), "Wąsy i peruka" (1852), "Majątek albo imię" (1860).

Józefa Korzeniowski ego nie należy mylić ze znanym brytyjskim pisarzem polskiego pochodzenia – Józefem Konradem Teodorem Korzeniowskim czyli Josephem Conradem.